...Бір қолымен қоғамды тербетеді

Әйелдердің белсенділігі жайлы не айтамыз?

Қазіргі таңда нәзік жандылардың қоғамдағы орны айрықша. Бүгінде олар - отбасының жылуы, балаларының анасы ғана емес, сондай-ақ еліміздегі түрлі саланың өкілдері. Бірі – іскер, бірі - кәсіпкер, ал енді кейбірі - басшы. Десе де, әлі күнге дейін әйелдердің әлеуметтік-демографиялық дамуды қамтамасыз етуде жаңаша образы жиі талқылануда. Қызығы, бүгінгі таңда билік пен кәсіпте жүрген арулар саны артқан.

Махаббат ТӨЛЕБАЙ

Әйел және ауыл

Железин ауданына қарасты Башмачное ауылдық округінің әкімі Меруерт Мадағұлованың айтуынша, қазіргі кезде ауылдық жердегі әйелдер әлеуметтік жағдай-ларға, аймақ экономикасының өсуіне, қоғам ісіне белсенді түрде атсалысуда.

- Ауылдық округтің әкімі болып еңбек етіп жатқаныма 5 жыл болды. Өзімнің туып-өскен мекеніме қызмет етуге жараға-ныма қуаныштымын. Атап өтер болсам, елімізде түрлі мемлекеттік бағдарламалар жетерлік. Сондықтан, мұны іске асыру үшін алдымен ел азаматтарымен қарым-қатынасты нығайту, ұжымдаса шешім қабылдауды назарға алдым. Осылайша тұрғындармен бірлесіп, жұмысымызды тазалықтан бастадық. Ауыл іші мен сыртын, көшелерді, үй аулаларын ретке келтіріп, қоқыс үйінділерін жойдық. Әлеуметтік жағдайды жақсарту мақсатында округке қарасты елді мекендердегі көше шамдарының санын арттырдық. Сонымен қатар, ауылдардағы таза ауызсу мәселесін шештік. Жаңа су құбыры орнатылып, әрбір отбасының үйіне таза су тартылды, - дейді М.Мадағұлова. Оның сөзінше, сумен жабдықтау, жолдар, әлеуметтік дәріханалар, жалпы білім беретін және мәдени, спорт мекемелерін реконструкциялау және салу, халықтың жайлы тұруын және ауылдық жердің оң имиджін қалыптастыруды ауылдардың әлеуметтік және инже-нерлік инфрақұрылым объекті-леріне қамтамасыз етеді.

- Әлем бойынша жұмыс ер азаматтарға немесе әйел заты үшін деп жіктелмейді деп санаймын. Сол себепті, ауыл әкімі ретінде жергілікті өзін-өзі басқаруды дамыту, аумақтарды ілгерілету жоспары мен әдістерін жетілдіру, тұрғылықты жерді абаттандыру және өркендету мақсатында билік пен халық арасындағы ынтымақтастықты күшейтуге көңіл бөлуіміз тиіс. Бұл өз кезегінде, жұмыс жүйесін жетілдіреді, - деп атап өтті ол. Меруерт Бекболатқызы тұрғындардың белсенділігін арттыру мақсатында да арнайы жоспарға сай әрекет ету керек деп санайды.

- Жалпы, ауылдық округте 1087 адам бар. Оның ішінде зейнет жасындағы 177, жастар қатарындағы 167 азамат тұрады. Ал 653-і - экономикалық белсенді тұрғындар. Сондықтан белсенді топтың өкілдері ауылды көркейту үшін атқарылып жатқан жұмыстарды бақылап, өз ойын ашық білдіруге құқылы екенін жиі айтамын. Нәтижесі де жақсы, - деді ауылдық округ әкімі.

Ауылдықтарға қолдау керек

Агрофирма «Ақжар Өндіріс» ЖШС директоры Гүлзира Қазылованың пікірінше, қалыптасу сатысында тұрған әйелдер кәсібі түрлі деңгейдегі қолдауды қажет етеді.

- Осы ретте кәсіп көзін ашқан немесе кәсіпкерлікте жүрген әйел-дерді оқытудың маңыздылығын түсінуіміз шарт. Кез келген жұмысты оқытудан, оқудан және жаңа білім алудан бастаған жөн. Егер ауылдық аймақтарда бизнес пен жобаларды іске асырғысы келетін бастамашыл әйелдердің тобын қалыптастыруды қаласақ, алдымен білім, оларды қолдау жолдарын қарастырған абзал, - дейді ол. Оның айтуынша, ауылдық жерде мәселе де жоқ емес.

- Күні бүгінге дейін ауылдық жерлерде жұмыссыздық белең алып отыр. Оған қоса, жұмыс табылған жағдайда жалақысы төмен. Инфрақұрылым мен қызмет көрсе-туде олқылық бар. Сол себепті, ауыл шаруашылығы саласында біраз жыл еңбек етіп жүргендіктен тұрғындар үшін нәтижелі жұмыспен қамту және лайықты ұсыныстар жасалғанын қалаймын. Азық-түлік қауіпсіздігі, тамақтануды жақсарту, салауатты өмір салты, ашықтық пен қауіпсіздікті алдыңғы қатарға қою қажет. Сондай-ақ, кәсіпкер әйелдерге гранттар, инвестициялық жобаларды және мал шаруашылығы мен өсімдік шаруашылығы өнімдерін субсидиялауды оң жолға қойып, оқыту семинарларын, тренингтер мен шеберлік сабақтарын жоспарлау керек, - деді Агрофирма «Ақжар Өндіріс» ЖШС директоры. Осылайша, ауыл шаруашылығы өндірісін, инфрақұрылым кешенін дамыту, тұрғындардың өмір сүру сапасы артады деген сенімде ол.

Әйелдер көшбасшылығын ілгерілету қажет

«Personal Progect» консал-тингтік компанияның дректоры, «TOMIRIS» әйелдер көшбасшылығы бағдарламасы қатысушысы Аяжан Өтеуованың сөзінше, қазіргі қоғамда нәзік жандылардың көшбасшы болуы – өмірлік қажеттілік.

- Қазақстанда мықты әйелдер желісін дамыту және белсенді әйелдерді өмірдің барлық салаларына, сондай-ақ мемлекет істерін басқаруға және шешімдер қабылдауға тарту мақсатында олардың саяси көшбасшылығы бойынша жүйелі бағдарлама құру маңызды. Десе де, жаңа Қазақстанда мүлдем жаңа формацияның әйел көшбасшылары қалыптасып жатыр. Жыл сайын әйелдер көшбасшылары көбейіп келеді. Алайда, олардың әлеуетін кешенді және жүйелі іске асыру үшін мемлекет тарапынан қолдау қажет, - дейді Аяжан Өтеуова. Аяжан Дүйсембайқызының айтуынша, қазіргі уақытта «Саналы Қазақстан» қозғалысының жобалық кеңсесі құрылған. Мұндағы мақсат - әйелдердің партиялық қызметке қатысуына белсенді жәрдемдесу, еліміздің қоғамдық-саяси өміріне экономикалық-құқықтық және діни білім, азаматтық жауапкершілік, өзін-өзі дамыту жүйелерін тарту.

- Аталған жоба аясында әйелдерге кеңес беру мен психологиялық қолдаудан бастап, әртүрлі салаларда білім беру мен бастамаларды ұйымдастыруға дейінгі сұраныстар бойынша жүгіну үшін бірыңғай желі құру ұсынылмақ. Ол онлайн және оффлайн да жүзеге асады деп күтілуде. Нәтижесінде, қарапайым ауыл тұрғынынан бастап ел болашағының маңызды мәселелерін талдау, сүзгіден өткізу, шешу жолдары бірге талқыланады. Дәл осы кезеңдерде әйелдерге ой бөлісетін адамдар қажет. Елімізде өмірдің барлық салалары мен бағыттарын үйлестіруге ұмтылатын, сондай-ақ пікірлерін ортаға сала-
тын әйелдердің, жоғары эмоционалды интеллектісі бар саналы тұлғалардың бірыңғай платформасын құрсақ, жетістіктерге қол жеткізетініміз анық, - деді А.Өтеуова.

Басты байлық – денсаулық!

Павлодар аудандық емханасының бас дәрігері Гүлназ Қайырбаева әйелдердің басты миссиясы салауатты ұрпақтың бүгінгі және ертеңі үшін маңызды екенін алға тартты.

- Дені сау ұрпақ пен балалардың негізгі кепілі – әйел. Бұл дегеніміз - әлеуметтік, психикалық әл-ауқат. Ал біздің және болашақ аналардың денсаулығының бір бөлігі - репродуктивтілік. Кез келген нәзік жаратылыс иесі оған қажетті көңіл бөлуі тиіс. Репродуктивті денсаулықты қорғау - дені сау ұрпақтың пайда болуын қамтамасыз ететін шаралар жүйесі, аурулардың алдын алу және емдеу, жыныстық жолмен берілетін дерттерді қорғау, ана мен бала өлімінің алдын алу. Сондықтан әйелдер арасында медициналық сауаттылықты арттырған жөн, - дейді Г.Қайырбаева. Бас дәрігер пікірінше, сауаттылық деңгейін өсіру үшін медицина қызметкерлерін оқыту және ақпаратты қолжетімді баяндау дағдыларын үйреткен абзал. Өкінішке қарай, көптеген ақ желеңді мамандар мұндай дағдыға ие емес.

- Денсаулық мекемелеріне кез келген жастағы адамда тек қажеттілік кезінде баруын доғару керек. Себебі, дені сау ұрпақтың дүниеге келуі әйел денсаулығына байланысты екенін ескерер болсақ, әлі де қоғамды ақпараттандыру бойынша жұмыстар жүргізілуі тиіс. Емханаға дерт мазаны алған кезеңде емес, керісінше жыл сайынғы дәрігер қабылдауына баруды әдетке айналдырғанымыз дұрыс шешім болары еді, - деп атап өтті Гүлназ Мақанқызы.                               

  Түйін:

Бүгінде біз білетін әйелдің қыры көп. Әйел - саясаткер, әйел - кәсіпкер, әйел - заңгер. Десе де, әйел - алдымен ана, аяулы жар, жанұяның бірлігі мен татулығын ұстап тұрушы. Дана халқымыз «Әйел-ана бір қолымен бесік тербетсе, бір қолымен әлемді тербетеді» деп бекерден-бекер айтпаса керек-ті. Ал еліміздің бәсекеге қабілетті мемлекеттер қатарында оқ бойы алда тұруы үшін арулардың да, азаматтардың да белсенділігі болуы шарт. Сондықтан іскерлік қарым-қабілеті мол әйелдерді қолдаудың маңызы қашанда зор.