Ауыл халқының табысы артады

Бұрнағы күні Павлодар облысына ҚР Премьер-Министрінің орынбасары Ералы Тоғжанов жұмыс сапарымен келді. Құрметті мейман өңірдегі іс-қимыл бағдарламасымен, жастарды жұмыспен қамту және халықтың табысын арттыру жобаларымен танысты. Сондай-ақ әлеуметтік қолдау шараларын зерделеп, көші-қон саясатындағы оң өзгерістерді бағалады.

Сұранысқа ие мамандықтар

Облыс орталығында Үкімет басшысының орынбасары Ералы Тоғжановтың төрағалығымен 2025 жылға дейін халық табысын арттыру бағдарламасын жүзеге асыру бойынша жиын өтті. Оған Павлодар облысының әкімі Әбілқайыр Сқақов, орталық және жергілікті мемлекеттік органдардың, даму институттарының, ірі өнеркәсіптік кәсіпорындардың, шағын және орта бизнес өкілдері қатысты. Кешенді жоспар шеңберінде Павлодар облысында мектеп оқушыларын кәсіби бағдарлау экожүйесі құрылды. «Жаңа мамандықтар атласы» мектеп түлектеріне еңбек нарығында заманға сәйкес қабілеттерді игеруге мүмкіндік береді. Аталған жоба білім алушыларға өмірде өз орнын табуға бағытталған. Осылайша, өткен оқу жылында 20 мың жоғарғы сынып оқушысы кәсіби диагностикадан өтті.

- Бағдарлама, ең алдымен, халықтың табысын арттыруға және нәтижелі жұмыспен қамтуды қамтамасыз етуге бағытталған. Жалпы алғанда, өңдеу өнеркәсібінде 126 мың жаңа жұмыс орны құрылатын 713 жоба жүзеге асырылады. 50 ірі кәсіпо-рынның жанынан шағын және орта бизнес белдеулері құрылады. Бұл кәсіпкерлік субъекті-лерінің табысын арттыруға, тауарларды кепілді түрде сатуға, өнімділікті арттыруға мүмкіндік береді, — деді Ералы Тоғжанов. Вице-премьер бағдарламада жастардың құзыреттілігін дамыту, олардың жұмыспен қамтылуын арттыру, жұмыс істейтін халықтың, оның ішінде, тұрғындардың әлеуметтік осал топтарының дағдыларын дамыту мәселелеріне ерекше көңіл бөлінетінін атап өтті. «Жаңа оқу жылында өңір мектептерінде кәсіби бағыттаушы педагог штаттық бірлігі енгізіледі, колледждер мен Өзекті мамандықтар орталығының, оның ішінде, жастардың өкілдерінің жұмысы күшейтіледі. 15 колледжде 15 жаңа мамандық пен 25 жаңартылған бағдарлама бойынша оқыту енгізіледі», - деді облыстық білім беру басқармасының басшысы Самал Айтқазина. Жалпы алғанда, білім берудің үздіксіз моделі болашақ мамандарға өз кәсібін дұрыс таңдауға мүмкіндік береді. Е.Тоғжанов «Жаңа мамандықтар атласы» түлектер мен жұмыс берушілер үшін басты бағдар болатынын атап өтті. Өңірде жүзеге асырылып жатқан пилоттық жоба еліміздің басқа облыстары үшін сәтті мысал болуы керек. Қазіргі кезде өңірде «бір терезе» қағидаты бойынша жұмыс істейтін және 5 мыңға жуық адамды, оның ішінде NEET жастарын қамтитын 14 Өзекті мамандықтар орталығы қызмет етеді. Осы санаттағы 2,5 мыңға жуық жастар өңірдегі ірі өнеркәсіптік кәсіпорындарда тағылымдамадан өтеді.

- «Сонымен қатар өңірде Мобильді жұмыспен қамту орталықтары құрылды. Шалғай ауылдарға 237 шығу сапары ұйымдастырылып, 9 мың адам кеңестермен қамтылды. Жыл басынан бері облыста 10 мың жұмыс орны құрылса, олардың жартысынан көбі - 54%-ы тұрақты. Жұмыспен қамту орталықтарының жұмысы HR-агенттіктерге сәйкестендіріліп қайта құрылды, - деп атап өтті облыс әкімінің орынбасары Айзада Құрманова. Жалпы алғанда, 2022 жылы елімізде 165 инвестициялық жобаны іске асыру есебінен 16,3 мың жаңа жұмыс орнын құру жоспарланып отыр. Ең басты өсім Қарағанды, Шығыс Қазақстан және Павлодар облыстарында болады деп күтілуде. Жыл басында Павлодар облысына жұмыс сапарының қорытындысы бойынша Премьер-Министрдің орынбасары Е.Тоғжанов қиын өмірлік жағдайға тап болған отбасыларға кешенді қолдау көрсетуді қамтамасыз ету бойынша тапсырмалар берген болатын. Қазіргі кезде облыс әкімдігіндегі Жағдаяттық орталықта отбасының әлеуметтік статусы туралы деректерді пилоттық режимде нақты көруге болады. Жобаны Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі жүзеге асырып, еліміздің барлық өңірлерінде апробациядан өткізеді. Павлодар облысы - жобаны проактивті форматта жүзеге асыру деңгейі жоғары өңірлердің бірі. Жұма күні Үкіметтің цифрлық кеңсесінің базасында Отбасының цифрлық картасы іске қосылады. Жиналыс қорытындысы бойынша Е.Тоғжанов бірқатар тапсырмалар берді. Оқу-ағарту министрлігі мүдделі мемлекеттік органдармен, Нұр-Сұлтан, Алматы, Шымкент қалаларының және облыстардың әкімдіктерімен бірлесіп «Жаңа мамандықтар атласын» енгізуді жалғастыруы керек. Вице-премьер бағдарламаны жүзеге асыру тұрақты бақылауда екенін атап өтті.

Отбасыларға көмек көрсетеді

Павлодар облысына жұмыс сапары кезінде Үкімет басшысының орынбасары көп балалы аналармен кездесіп, «Бақытты отбасы» отбасыларды қолдау орталығының қызметімен танысты. Өңірде өскелең ұрпақтың дамуына едәуір көңіл бөлініп, көпбалалы отбасыларға жан-жақты қолдау көрсетіліп келеді. 2022 жылдың сәуірінде «Бақытты отбасы» отбасыларды қолдау орталығы іске қосылды. Жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар басқармасының басшысы Альмира Дисюпованың айтуынша, орталық көмекке мұқтаж азаматтарға «бір терезе» қағидаты бойынша әлеуметтік қызметтер көрсетеді. Орталықтың тағы бір бағыты - қиын өмірлік жағдайға тап болған адамдарды уақытылы анықтау. 4 ай ішінде 1,5 мың адам кеңес алып, 413 өңір тұрғыны қолдау шараларымен қамтылды. Сондай-ақ 210 адам жұмысқа орналастырылып, 26 адам кәсіби оқудан өтті және 11 азамат өз кәсібін ашуға шағын несие алды. Жалпы алғанда, жыл соңына дейін «Бақытты отбасы» орталығында 3000-ға жуық адамды әлеуметтік қолдау шараларымен қамту жоспарланып отыр. Сонымен қатар Е.Тоғжанов әлеуметтік осал топтар санатындағы әйелдермен және өз кәсібін ашқан көпбалалы отбасылармен кездесті. Кәсіпкер әйелдер мемлекеттік қолдау және Әйелдер кәсіпкерлігін дамыту орталығының көмегімен жүзеге асырылған жобалары туралы айтып берді. Мұнда оларға заң мәселелері және бизнес-жоспарлары, құрастыру бойынша көмек көрсетіледі. Вице-премьердің пікірінше, бұл - үлгі аларлық бастамалар. «Маңызды әлеует бар. Біз республика көлемінде жүзеге асыруға болатын шынайы мысалдарды көрдік. Мұндай бастамаларды қолдап, дамыту керек», - деп атап өтті ҚР Премьер-Министрінің орынбасары. 2023 жылдан бастап «Павлодар облысының ауылдық округтері халқының табысын ауқымды және тиімді арттыру» пилоттық жобасын іске қосу жоспарланып отыр. «Жобаның мақсаты ауыл тұрғындарының өмір сүру деңгейі мен экономикалық жағдайын көтеру», - деді облыс әкімінің орынбасары М.Өтешов. Пилоттық жобаны іске асыру үшін атаулы әлеуметтік көмек алушылар саны жоғары 5 ауылдық округ анықталып, оларда ауыл- шаруашылық кооперативтерін құру жоспарланып отыр. Негізгі бағыттар - мал және құс шаруашылықтары, бал арасы мен бақша жидектерін өсіру, өсімдік шаруашылығы мен ауылшаруашылық өнімдерін өңдеу. Осының нәтижесінде ауылдық жерлерде 350 жаңа жұмыс орны құрылады. Үкімет табысты арттыру бағдарламасы аясында қабылдаған шаралар бюджет қаржысын әділ бөлу және табыс деңгейі төмен азаматтарды қолдау арқылы «Әділетті Қазақстан» концепциясын іске асырады.

«Жас маман» - жастарға көмек

Құрметті мейман корпустық және металл жиһаз жасап шығаратын зауытты аралады. Кәсіпорында Павлодар химия-механикалық колледжінің студенттері дуалды оқыту аясында еңбек етеді. Зауыт басшысы Рафаиль Бразинский кәсіпорын жылына 21 мың металл және 26 мың корпустық жиһаз шығаратынын айтты. «Зауытта 50 жұмыс орны бар. Орташа жалақы 150 мың теңгені құрайды. Студенттер көмекші персонал ретінде 80-120 мың теңгеге дейін алады», - деді «TROYA» ЖШС директоры. Кәсіпорын мен колледж арасында кадрлар даярлау бойынша ынтымақтастық жөніндегі меморандум жасалды. «Жас маман» жобасын жүзеге асыру аясында колледж пластик бұйымдар шығаратын жабдық сатып алды. Колледжде полипропиленнен жасалған канистрлер мен бөтелкелер, сондай-ақ, жиһазға арналған ұсақ бөлшектер өндірісін іске қосу жоспарланып отыр. Бұл студенттер практикадан өтіп, өз еңбектері үшін ақы алатын дуалды оқытудың жалғыз оң мысалы емес. «Ертіс» жоғары аграрлық колледжінде «Ветеринария» мамандығы бойынша оқитын студенттер «БиК» шаруа қожалығында жұмыс істейді. Ақсу қара металлургия колледжінің студенттері Ақсу ферроқорытпа зауытында ақылы практикадан өтеді. «ERG» компаниялар тобының кәсіпорындарында үздік студенттерге атаулы шәкіртақы, ал олардың педагог-тәлімгерлеріне жалақыға үстемеақы төленеді. Ақылы тәжірибе ақысының көлемі 250 мың теңгеге дейін жетеді. Облыстық білім беру басқармасының басшысы Самал Айтқазинаның айтуынша, өңірдегі барлық агротехникалық колледждер мен қалалық үш колледждің базасында оқу-өндірістік кабинеттер жұмыс істейді. Қазіргі уақытта облыстың 27 қала құраушы кәсіпорындары колледждерді қамқорлыққа алды. Мемлекеттік тапсырыс бойынша оқитын студенттердің үштен бір бөлігі 146 кәсіпорында дуалды оқыту бойынша тәжірибеден өтеді. Премьер-Министрдің орынбасары Е.Тоғжанов оқу мекемелері, кәсіпорындар мен әкімдіктің арасындағы үшжақты әріп-тестікті нығайтуды тапсырды. Айта кетейік, жыл басында аймақ басшысы Әбілқайыр Сқақовтың тапсырмасы бойынша 2022 жылға арналған іс-қимыл бағдарламасы әзірленді. Бағдарлама облыс тұрғындарының пікірін ескере отырып әзірленді және тұрғындар арасында «халықтық» атауына ие болды. Бағдарламаның он мақсатының бірі – жаңа жұмыс орындарын құру және жұмыссыздықты азайту. Ұлттық жобалар мен жеке бастамаларды іске асыру аясында 20 мыңнан астам жұмыс орнын құру жоспарланған.

Көші-қон саласында өңіріміз ілгері

Бұдан соң ҚР Премьер-Министрінің орынбасары өңірлік көші-қон саясатының негізгі бағыттарымен танысты. «Еңбек» мемлекеттік нәтижелі жұмыспен қамту және жаппай кәсіпкерлікті дамыту бағдарламасы шеңберінде 2017-2021 жылдары облысқа 11388 адам немесе 2413 отбасы көшіп келді. Олардың ішінде, 2162-сі - қандастар және 9226-сы - көшіп келушілер. Қоныс аударушылар мен қандастарды қабылдаудың жыл сайынғы өңірлік квотасы 100%-ға орындалады. Е.Тоғжанов Үкімет тарапынан азаматтарды жаңа жерге интеграциялау үшін барлық қажетті жағдайлар жасалып жатқанын, жеңілдіктер берілетінін, жұмыс орындары ашылатынын атап өтті. «Павлодар облысы – қоныс аударушылар бағдарламасын жүзеге асыру бойынша көшбасшы, сол үшін өңір басшылығына алғысымды білдіремін. Бұл бағдарлама бойынша адамдар жұмыс күші артық өңірлерден ғана емес, шетелден де көшіп келеді. Қандастардың еліміздің игілігіне қосқан үлесін ұмытпау керек», — деді вице-премьер. Мысалы, Динара Сайдуалиеваның отбасы Шымкент қаласынан Кенжекөл ауылына көшіп келді. Оның жұбайы «Әди» шаруа қожалығына жұмысқа орналасты. Олар бес ұл және бір қыз тәрбиелеп отыр. Көшіп келушілерге екі миллион теңгеге жуық субсидия төленді. Сайдуалиевтер отбасы мұнда оларды жылы қабылдағанына өте қуанышты екенін айтып, жерлестерін Павлодар облысына көшуге шақырды. Биыл қоныс аударушылар мен қандастарды қабылдау квотасы өңірде 3600 адамды құрайды.

Зауыт жұмысын қайта бастады

Е.Тоғжанов Павлодар мұнай-химия зауытында болып, кәсіпорынның қызметімен, жоспарлы жөндеуден кейін зауытты іске қосуға дайындық барысымен, сондай-ақ кәсіпорын мен сервистік (аутсорсингтік) компаниялар қызметкерлерінің еңбек жағдайларымен танысты. Кәсіпорындағы жөндеу жұмыстары кезінде «Азаматтық қорғау туралы» ҚР Заңының талаптарын қамтамасыз ету бойынша іс-шаралар орындалды. Зауытта жұмыстың өндірістік циклін үздіксіз қамтамасыз ету үшін жабдықтың өнеркәсіптік қауіпсіздігіне техникалық куәландыру және сараптама жүргізілді. Сонымен қатар технологиялық қондырғы-ларда жоспарлы-алдын алу, жөндеу жұмыстарына сәйкес, жабдықтарды тексеру, тазалау және ауыстыру іс-шаралары жүргізілді. Вице-премьер бір апта ішінде өнім шығару көлемі 1,5 мыңнан 9 мың тоннаға дейін ұлғайтылатынын атап өтті. Негізгі міндет – қалыпты жұмыс режиміне оралып, күзгі егіс жұмыстарына алдын ала дайындалу және энергия ресурстары бағасының көтерілуіне жол бермеу арқылы еліміздің орталық және солтүстік өңірлерін қамтамасыз ету. Жөндеу жұмыстары кезінде жағармай бағасы бұрынғы деңгейде қалған. Жазғы кезеңде туристердің келуіне байланысты жағармай жеткізуде қиындықтар туындағанымен, Үкімет және тиісті органдар бұл мәселелерді жедел түрде шешіп отырды.

- Энергетика министрінің ІІ жартыжылдыққа арналған жанар-жағармай материалдарының бағасы бойынша бұйрығы бекітілді. АИ-92 бензинінің бағасы бұрынғы деңгейде қалды (литріне 182 теңге), Солтүстік Қазақстан және Қостанай облыстарын есепке алмағанда, мұнда логистиканың қымбаттауына байланысты бензиннің бір литрінің бағасы 187 теңге тұрады. АИ-95 маркалы бензиннің бағасы реттелмейді (бұрын 215 теңге болса, қазір де орташа баға сондай болып қалды). Дизель отынының бағасы өңірлердің ерекшеліктеріне қарай бұрынғы деңгейде сақталып қалды, литріне 230-260 теңге. 28 шілдеден бастап ПМХЗ жөндеуден кейін өз жұмысын бастайды, - деді Е. Тоғжанов. 2022 жылғы 30 мамырдағы жағдай бойынша «ПМХЗ» ЖШС 2 315 адам жұмыс істейтін 13 сервистік (аутсорсингтік) компаниямен 29 шарт жасасты. Осы мәселені реттеу мақсатында «ПМХЗ» ЖШС бұрын аутсорсингке шығарылған персоналдың жалақысын және әлеуметтік пакетін одан әрі арттыра отырып, сервистік компаниялардың қызметтерінің құнын арттыру бойынша ұсыныстарды, сондай-ақ, аутсорсинг қызмет-керлерінің жалақысын көтеру бойынша шарт сомасын ұлғайту үшін қолданыстағы шарттарға қосымша келісімдер әзірленіп, «ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ-мен келісілді. Аутсорсингтік компаниялар персоналының лауазымдық және тарифтік мөлшерлемелері әр компания үшін жекелей жұмыскерлердің біліктілігі, орындайтын жұмыстың күрделілігі, саны және сапасына, еңбек шарттарына байланысты 14-тен 56%-ға дейін ұлғайтылады. Кездесу соңында Е.Тоғжанов кәсіпорын басшылығына кадрлар даярлауға ерекше назар аударуды тапсырды. Ол зауыт басшылығына өңірдегі колледждердің бірін өз қамқорлығына алуды ұсынды. Павлодар мұнай-химия зауыты мұнайды отын нұсқасы бойынша өңдейді және өңдеу тереңдігін 88%-ға дейін қамтамасыз етеді, бұл үздік өндірушілердің деңгейіне сәйкес келеді. Зауыт автомобиль бензинін, РЖ маркалы реактивті қозғалтқыштарға арналған отын, дизель отынын, мазут, мұнай коксын, жол битумын, коммуналдық-тұрмыстық мақсаттағы газдар шығарады.

primeminister.kz сайты негізінде әзірленді.