Ауылдардың әлеуеті артуда

Биыл Тереңкөл ауданына қарасты Львовка ауылының жұртшылығы «Ауыл ел – бесігі» бағдарламасының игілігін көріп отыр. Ал өңірде «Оңтүстіктен – солтүстікке» жобасы арқылы қоныс аударушылар біршама. Нәтижесінде білім беру мекемелерінде оқушылар саны ұлғайып, кейбір мектептерде қазақ сыныптары ашылды.

Бар жақсылық - балаларға

Аудандық білім беру бөлімінің басшысы Жайнат Билялованың айтуынша, биыл «Балалар жылы» аясында елді мекенде түрлі бағыттағы жұмыстар қолға алынған.

- Жалпы, Тереңкөл ауданында «Балалар жылына» арналған жылдық жоспар бекітілді. Мерекелік шаралардан бөлек 1-4-сынып оқушылары мектепте тегін тамақтанады. Ауылішілік автобустарда шәкірттеріміз тегін қатынайды. Сонымен қатар, демеушілердің көмегімен биыл 30 балаға 1 млн 600 мың теңге сомасына Баянауыл ауданындағы лагерьге жолдама сыйладық. Оған қоса, «Оқуға құштар мектеп» жобасымен 9 млн теңгеге білім мекемелеріндегі кітапхана қоры әдеби кітаптармен толықтырылды. Одан бөлек, 19 млн 323 мың теңге қаражатқа арнайы пән оқулықтарын сатып алдық. Мектепке алғаш қадам басқан 1-сынып оқушылары барлық жұмыс, жазу дәптерлерімен қамтылды, - дейді Жайнат Қалиқайдарқызы. Оның сөзінше, оңтүстіктен көшіп келіп жатқан отбасылар қатары көп. Олардың бірі ауа райы қолайсыздығы мен денсаулық жағдайына байланысты кері қайтып жатса, ал енді бірі солтүстік өңірге бейімделген.

- Басым көпшілігі ауданымызда тұрақтап қалуда. Осылайша, әр отбасыдан кемінде 5 бала мектепке барады. Нәтижесінде, орта және негізгі мектептердегі бала саны артты. Қуантарлығы, қазақ сыныптары ашылып отыр, - деді Ж.Билялова.

Кадр тапшы

Жайнат Қалиқайдарқызы аудандағы білім беру саласында мәселе барын да атады. Негізгісі – қажетті мамандардың жоқтығы.

- Қазіргі күні мектептерге ағылшын және қазақ тілінде сабақ беретін математика пәнінің ұстаздары ауадай қажет. Біз аталған бұл мәселені зейнеткер ұстаздарды тарту арқылы шешіп отырмыз. Десе де, олардың қауқары аз екені түсінікті жайт. Бар ғұмырын бала тәрбиелеп, оқытуға арнаған зейнет жасындағы мұғалімдерге бүгінгі жаңа форматтарға бейімделу де оңай емес. Осы «Дипломмен – ауылға!» жобасымен 20 жас маман келді. «Жағдай жоқ, қалаға барып жұмыс істейміз» деп, кері қайтқандары жоқ. Көпшілігі - осы өңірдің тумалары. Оларға тиісті әдістемелік көмек көрсетіп жатырмыз, - деді білім беру бөлімінің басшысы. Сонымен қатар, Жайнат Билялова бүгінгі күнге дейін ҰБТ тапсыру нәтижелері бойынша талдау жүргізілгенін айтты. Себебі, оқушылардың нәтижелері көңіл қуантпайды.

- Бұрындары шәкірттердің 80 пайызы мемлекеттік грант иегері атанатын еді. Дегенмен, биыл көрсеткіш төмендеді. Мұның бірден-бір себебі қашықтан оқыту болды деп ойлаймын. Ұстаздармен аталған олқылықты түзету үшін жұмыстарды бастадық. Мысалы, Трофимовка ауылдық мектептегі 6 түлектің 5-і грантқа түскен еді. Жергілікті басшылық ұжымды «Үздік мектеп» аталымымен марапаттап, 2 млн теңге сомасына ақшалай сыйлық берді. Бұл қаражатқа білім мекемесінің материалдық базасы жаңартылатын болады. Мұндай жүйе барлық аудан мектептері арасындағы бәсекелестік пен сапаны арттыруға септігін тигізеді, - деді ол.

Жобаның берері мол

Ауданға қарасты Байқоныс ауылдық округінің құрамына Байқоныс, Қызылтаң және Тілеубай ауылдары кіреді. Мұнда жалпы саны 1180 адам тұрады. Ауылдық округ әкімі Жұмабай Құсановтың айтуынша, ол 3 ай бұрын тұрғындар дауыс беруі нәтижесінде жаңа лауазымға сайланған екен.

- Алдағы уақытта әлеуметтік мәселелерді шешу бағытында жұмыстарды жалғастыратын боламын. Келесі жылы «Ауыл ел – бесігі» бағдарламасы бойынша ауқымды жоспар бар. Атап өтер болсақ, Қызылтаң ауылының тұрғын үйлеріне су құбырын жүргізу жұмыстарын аяқтау, Байқоныс ауылындағы Еңбекші, Жеңіс, Әлихан Бөкейханов пен Кәукен Кенжетаев көшесіндегі кентішілік жолдарға орташа жөндеу жүргіземіз. Сонымен қатар, Қызылтаң ауылындағы Абай Құнанбаев, Қаныш Сәтбаев, Тәуелсіздік көшелерінің жолдары жөнделеді, - деді округ әкімі. Жұмабай Тілектесұлының сөзінше, Қызылтаң ауылына ойын-сауық орталығы мен шағын футбол алаңын салу жоспарланғанын атап өтті. Қазіргі таңда жасыл алаңның құрылысына сметалық құжаттама әзірленген. Осылайша, аталған жоспарлар сәтті іске асар болса, ауылда жаңа жұмыс орындары пайда болады. Округ аумағында дәрігерлік амбулатория, медициналық пункт жұмыс істейді. Оның ішінде қабылдау, емшара, егу және тексерістен өткізу қабинеттері бар. Жедел жәрдем көлігімен де қамтылған. Ал ауыл тұрғындарының басым бөлігі мал және егін шаруашылығымен айналысады. Жалпы, 34 шаруа қожалығы бар. Осы жылы 13816 гектар жерге дәнді дақылдар егілді, өнім де мол.

- Ауылдарда көшелерді қоқыстан тазарту, бұталарды кесу, шөп шабу, гүлдер мен көшеттерді суару, қоршауларды сырлау уақытылы жүргізіледі. Жергілікті бюджет қаражаты есебінен 25 көше шамы ауыстырылды. Дүкендердегі әлеуметтік өнімдерге бақылау тұрақты жүреді. Бүгінгі таңда нан бағасы 105 теңгені құрайды, - деді Ж.Құсанов. Ал Верненка ауылдық округінің әкімі Алтынай Дүйсембаеваның айтуынша, биыл округке қарасты Львовка ауылы «Ауыл - ел бесігі» жобасының нәтижесінде жаңа кейіпке енді.

- 1982 жылы салынған уақыттан бастап күрделі жөндеуден өтпеген дәрігерлік амбулатория ғимараты жаңарды. Сондай-ақ, 200 орындыққа арналған мәдениет үйінің шатыры ауыстырылып, заманға сай жаңа жабдықтармен жабдықталды. Бұған дейін ауылдағы көше жолдарының 4 шақырымы ғана асфальтталған еді. Бүгінде ауылішілік жолдардың қалған 3 шақырымы жөндеуден өтіп, толықтай асфальт төселді. Жалпы, елді мекеннің қайта әлеуеті артуына 400 млн теңге қаражат жұмсалды. Тұрғындар дән риза, - дейді А.Дүйсембаева. Бұл аталған ауылдық округте ішкі көші-қон жүйелі іске асып келеді. Былтыр оңтүстіктен 3 отбасы келсе, биыл олардың саны артқан.

- Аудан орталығынан 60 шақырым қашықтықта орналасқан Фрументьевка (Коммунар) ауылында «Оңтүстіктен – солтүстікке» бағдарламасымен келген 6 отбасы бар. Олардың барлығы жұмысқа орналасты. Орта мектептегі бала саны 41-ге жетті. Қыс мезгіліне дайындық жұмыстары да әлдеқашан басталды. Бүгінде шөп бағасы тіркемесіне 40-50 мың теңге шамасында. Мал басы да жыл сайын артуда. Сондықтан кейбір «Асабаев», «Вильгельм» сияқты шаруа қожалықтары тұрғындарға жер босатуға өз келісімдерін берді, - деп атап өтті әкім.

Жұмыспен қамту - жүйелі

Қазіргі кезде Тереңкөлде жалпы 200-ден астам жұмыссыз жас бар. Оларды оқыту курстарынан өткізу, қайта даярлау мақсатында ай сайын «Бос орындар жәрмеңкесі» өткізіледі. Аудандық жұмыспен қамту орталығының директоры Әділет Жанғузинов жастардың 70 пайызы жұмыспен қамтылғанын айтты.

- Бүгінде жастардың қоғам өміріне белсенділігін арттыруға күш салудамыз. Бұл ретте мобильді орталықтың да үлесі басым. Одан бөлек, «Жастар тәжірибесі» жобасымен 22 адам қамтылды. «Күміс жасқа» қатысушы орта буынның өкілдері де бар. Жалпы, елді мекенде аспаз, механизатор сынды маман иелері қажет. Осы сұранысты орындап әрі жастарды жұмысқа орналастыру үшін арнайы курстан өткізіп жатырмыз. Жеке кәсібін дөңгелетіп жүрген жастар да баршылық. Соның бірі – құрылыс заттарын құюмен айналысатын Әмірхан Әсетов, - деді Әділет Жұмабекұлы. Сонымен қатар, Тереңкөл ауданында мүмкіндігі шектеулі 650 адам тұрады. Оның ішінде 18 жасқа дейінгі 73 бала бар. Жеке оңалту бағдарламасына сәйкес бірінші топтағы 9 азамат жеке көмекші қызметімен, 54 адам қажетті гигиеналық құралдармен, оған қоса 9 азамат қозғалыс үшін арнайы арбамен қамтамасыз етілді. Сурдо-тифло техникалық құралы 7 адамға, протездік-ортопедиялық құрал 27 адамға берілсе, шипажайда емделуге 12 адам жіберілген.

Махаббат ТӨЛЕБАЙ.

Тереңкөл ауданы.