Айыппұлдың артуы сапаны жақсарта ма?

Жаһандану заманында интернетсіз күн қараң. Әсіресе, пандемияға байланысты басқа түгілі оқудың өзі онлайн мен қашықтан білім беруге көшкен тұста ғаламтор желісінің үздіксіз жұмыс істеуі аса маңызды. Өкінішке қарай, облыстағы, жалпы елдегі көптеген елді мекендерде интернет сапасы нашар, жылдамдығы баяу. Сондықтан тұрғындар электронды қызметті алуға, онлайн оқуға қатысуда машақатқа ұрынып жатады. Бұл жағдайды реттеу үшін сапасыз интернет қызметін ұсынатын компанияларға салынатын айыппұл көлемін арттыру ұсынылды. Мұндай шара тиімді бола ма? Бұл мәселені «Алаңның» талқысына салып көрген едік.

Бағдат МУСИН, ҚР Цифрлық даму, инновация және аэроғарыш өнеркәсібі министрі (пікір интернеттен алынды):

- Қазақстандықтар әлеуметтік желілерде интернет сапасына байланысты шағымдарды жиі жазып жатады. Бірақ Facebook, Instagram парақшаларындағы шағымдар есепке алынбайды. Тұрғындар ғаламтор желі-сінің сапасына қатысты мәселелерді министрліктің немесе телекоммуникациялар комитетінің ресми сайттарына жазып, жолдай алады. Тексеру жұмыстарын жүргізу үшін ресми шағымдарды ғана негізге алуымыз тиіс. Бұған дейін бүкіл республикада интернеттің сапасын өлшейтін небары 6 арнайы құрал болса, қазір 17 құрал бар. Яғни, әр облыста бір-бір құрылғыдан жұмыс істейді. Соның көмегімен компаниялардың белгіленген талаптарды сақтау барысын қадағалауға мол мүмкіндік жасалды. Биыл белгіленген сапа стандартына сәйкес, 4G секундына кемі 5 мегабит, 3G секундына 1,5 мегабит жылдамдықты көрсетуі керек. Одан төмен болса, тұрғындардың шағымдары негізінде шамамен 200 мың теңге айыппұл салынады. Әйтсе де, жауапкершілікке тартудың бұл жолы тиімсіз. Сондықтан бұл соманы 10 есеге арттыруды ұсындық. Яғни, сапасыз қызмет көрсетуші компаниялар 2 млн теңге көлемінде айыппұл төлеп, екі ай аралығында кемшілікті жоюы тиіс деп санаймыз. Қазіргі уақытта бұл мәселе Парламент депутаттарының талқылауына жолданды.

Бақытбек БАТКЕЕВ, Павлодар аудандық мәслихатының депутаты:

- Интернетке қолжетімділік – бүгінгі күннің басты мәселесі. Өкінішке қарай, облыс орталығының іргесінде орналасса да Павлодар ауданындағы Жертұмсық, Бірлік, Қаратоғай ауылдарында ғаламтор желісінің жұмысы оң жолға қойылмаған. Бұдан ауылдықтар айтарлықтай қиындық көріп отыр. Мәселен, үйден шықпай-ақ алуға болатын мемлекеттік қызметтерді пайдалануға, оқушылардың сабақтарға дер кезінде қосылуына мүмкіндік жоқ. Бұл мәселені соңғы 2-3 жыл аралығында жүйелі түрде көтеріп келеміз. Ауылдағы ағайынның сөзіне монополист – «Қазақтелеком» компаниясы тек жақында құлақ түріп, мұнараларды орнатқанмен, оны кәдеге жарата алмай отыр. Себебі ғаламтор желісіне қосылудың технологиялық «тілін» білетін білікті мамандар жоқ көрінеді. Сондықтан басты жұмыс жасалса да абоненттерді желіге қосу әзірше мүмкін емес. Екі миллион теңгелік айыппұлмен міндетін сапалы орындауға қыстай алмайсыз. Олар үшін мардымсыз болып саналатын соманы төлеп, сапаны жақсарту мәселесіне бас қатырмауы мүмкін. Сондықтан айыппұл көлемін одан әрі арттырған дұрыс деп санаймын.

Ғалия ҚҰСАЙЫНОВА, Ақсу қаласына қарасты Алғабас ауылының тұрғыны:

- Өткен жылы пандемияға байланысты балалар қашықтан білім алуға көшкен соң үйге интернет тарту мәселесі бойынша «Қазақтелеком» компаниясына бірнеше рет өтініш жаздық. Арада жарты жылдан астам уақыт өтсе де ғаламтор желісіне қосыла алмай отырмыз. Таяуда компания өкілдері елді мекенге келіп, тағы бір ай күтуімізді сұрады. Айтуларынша, жер жұмыстары күн жылынған соң ғана басталады. Оған дейін мобильді интернетті пайдаланайық десек, оның да жылдамдығы баяу. Оқушы, студент балаларым тапсырмаларды уақытылы жүктей алмай қиналады. Тіпті, колледждердегі емтихандарды сол үшін уақытылы тапсырма алмаған кездер болды. Ал ай сайын оқушы балаларымның ұялы телефонына 1900 теңге, студент балаларыма 3400 теңге бірлік салып, тариф қосамыз. Көпбалалы отбасы үшін ай сайын 10 мың теңгеден астам қаржыны тек бірлік үшін жұмсау қалтаға кәдімгідей салмақ салады. Бұл – бір. Екіншіден, сол ақыға лайық қызмет көрсетілмейді. Кейде ай сайын абоненттік төлемге кеткен қаржы желге ұшқандай әсерде қаламыз.Мемлекет тарапынан интернетпен қамтушы компанияларға қатысты тексеріс күшейіп, айыппұл сомасы артса да жаһандық желінің сапасы жақсарады дегенге күмәнмен қараймын.

«Алаңды» үйлестірген – Құндыз ҚАБЫЛДЕНОВА.