Қазақ сатирасының Таңдайы

СОҢҒЫ ЖАРИЯЛАНЫМДАР

21.05.2022

Қазақ сатирасының Таңдайы

С.Торайғыров атындағы облыстық кітапханада Халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының иегері, сатирик-жазушы, техника ғылымдарының кандидаты, жерлесіміз Таңдай Кенеевтің 75 жылдығына орай әдеби-танымдық еске алу кеші өтті.

Әдеби шараға сондай-ақ қаламгердің жары Гүлбаршын Арынова, інісі еңбек ардагері, геолог Жұмағали Кенеев, қызы Гүлнәр Таңдайқызы және туған-туыстары мен өңірдің белгілі ақын-жазушылары қатысты. Таңдай Кенеев 1947 жылы Екібастұз қаласында дүниеге келген. 1970 жылы Қазақтың политехникалық институтында инженер-электрик мамандығы бойынша білім алды. Алғашқы еңбек жолын аталған жоғары оқу орнынан бастап, кейін Қазақ КСР ғылым академиясының Тау-кен институтында, Рудный, Хромтау қалаларындағы өндірістерде мамандығы бойынша көп жыл қызмет істеп, 1994 жылы Қ.Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық универ-ситетінде ұстаздық қызметке қайта оралды. Аға оқытушы, тау-кен факультеті деканының орынбасары, оқу-тәрбие ісі жөніндегі прорек-тордың орынбасары, оқу-тәрбие ісі жөніндегі проректоры, кафедра меңгерушісі, Баспа орталығының директоры қызметтерін атқарды.

- Тәкең екеуіміз 1970 жылы мемлекеттік эмтихандарымызды тапсырып, оқуымызды аяқтағаннан кейін 1971 жылы шаңырақ көтердік. Бір шаңырақ астында өмір сүргенімізге 38 жыл болды. 61 жасында дүниеден өтті. Биыл біздің арамыздан кеткеніне 14 жыл болады. Бір-біріміздің ойымызды сөзсіз түсіну мен сыйластықтың арқасында ма, сол кезең тез өтті. Мінезі жұмсақ, сабырлы да салмақты жан еді. Отбасында Таңдай арқасүйер отағасы, балаларына өнегелі әке болды. Осы 61 жасында тек шығармашылық еңбектерден басқа көптеген ғылыми-техникалық мақалалар, еңбектер жазды. Ол еңбектер болашақ жас инженер-техниктерге қажет болар деп, барлық еңбектерін өзі ұстаздық еткен Қазақ ұлттық техникалық университетіне тапсырдық. Күндіз білім ордасында сабақ берсе, түннен бастап таң атқанға дейін, қағаз бетіне өз ойын түсіретін. Алғашқы «Бомж» атты сатиралық повесі 2005 жылы солай жарық көрген еді. Балаларына да әкесінің қабілеті мен қасиеті дарыды. Үлкен қызым Гүлнәрдың суретші мамандығын таңдауына әкесі тікелей себекер болды, - дейді жан жары Гүлбаршын Арынова. Белгілі қаламгер техникалық салада еңбек ете жүріп, шығармашылыққа бет бұрып, 1980 жылдан бері әзіл-әңгіме, сатира жанрында қалам тербеді. Тырнақалды туындысы «Әй, Тастыгүл-ай» деген атпен «Қазақстан әйелдері» журналында жарияланған және «Лениншіл жас» (қазіргі «Жас Алаш») газетінде жарық көрді. 1984 жылы «Нашар» атты әңгімесі байқауда жеңіске жетіп, республикалық бұрынғы «Ара» журналының лауреаты атанды. «Арман қанатында», «Көңілді көшенің жігіттері» т.б. жалпы жинақтары белді газет-журналдарға жария-ланды. Сонымен қатар, «Қисық шеге», «Қыңыр», «Ырың-жырың» атты сатиралық жеке жинақтары жарық көрді. Жарының сөзінше, жазушы - сегіз қырлы, бір сырлы болған жан. Қылқаламмен сурет салып, шахмат ойынында қарсыластарына дес бермеген. Сонымен қоса, ұсташылықпен, аспаздықпен айна-лысқан. Шара барысында республика деңгейіне танымал сатира садағын асынған Ғалымбек Жұматов Таңдай Кенеев жайлы өз естеліктерімен және шығармашылық жолы жайлы баяндады. Жергілікті ақын, аудармашы Айбек Оралхан жазушының шығармашылығына шолу жасаса, өңіріміздің жалынды жастар атынан Павлодар педагогикалық университетінің студенті Жәнібек Есенгелді қаламгерге арнаған арнау өлеңін оқыды. «Бүгін облыстық кітапхана төрінде сатира сардары, белгілі қаламгер Таңдай Кенеевтің 75 жылдығына орай әдеби-танымдық еске алу кешін өткіздік. Зиялы қауым өкілдерінің кездесу барысында Таңдай Кенеевтің өмірі мен шығармашылығынан сыр шертетін бейнекөрсетілімдер қойылды. Сондай-ақ Бұқар жырау атындағы әдебиет және өнер музейіне сатирик жайлы арнайы көрме ұйымдастырғаны үшін кітапхана атынан алғысымызды білдіреміз», - деді ұйымдастырушылардың бірі облыстық әмбебап ғылыми кітап-хананың кітапхана ісін дамыту бөлімінің қызметкері Қарлығаш Қашқынбай. Кеш соңында сатириктің жары Гүлбаршын Арынова жиналған көрермендерге жазушының бірнеше кітаптарын сыйға тартты.

Айдана БОРАНБАЕВА.

Суретті түсірген – Есенжол Исабек.

Количество показов: 594

Возврат к списку