Көкөніс экспортына квота енгізген дұрыс па?

СОҢҒЫ ЖАРИЯЛАНЫМДАР

11 медаль!
11:05 24.01.2023 1203

Абайлаңыз, көктайғақ!
11:02 24.01.2023 1068

Мәселелерді жедел шешу - шарт
11:01 24.01.2023 1139

Жаңа әкімдердің жүгі қандай?
10:58 24.01.2023 1245

Қолтаңбасы өшпейтін қайраткер
10:55 24.01.2023 1412

Автонесие: ескіден жаңасы артық
10:52 24.01.2023 1139

Бал өндірісінен «бал тамбай тұр»
10:50 24.01.2023 1088

Жұмыс тәулік бойы жүргізілуде
10:49 24.01.2023 1228

Ауылда мәдениет үйі салынуда
10:46 24.01.2023 1282

Шетелдік көліктерді заңдастыру басталды
18:10 23.01.2023 1149

Квота көбейеді
11:02 22.11.2022 3398

Қала дамуы қарқынды
11:01 22.11.2022 2970

Баянауылдық «бай-барымташылар бандасы»
10:59 22.11.2022 2916

Жастар белсенділік танытты
10:55 22.11.2022 3375

ІТ-индустрияны қалай дамытамыз?
10:54 22.11.2022 3422

Қаныштың қамқорлығын көрген...
09:34 22.11.2022 3546

Бүгінгі таңдау - ертеңге бағдар
09:27 22.11.2022 3631

Жан жылуы
09:38 21.11.2022 2888

Жаңа үй салынады
09:37 21.11.2022 2941

Кәсіп бастау тетігі – «Даму»
09:36 21.11.2022 3348

19.08.2021

Көкөніс экспортына квота енгізген дұрыс па?

Биыл елімізде картоп, көкөніс бағасының күрт қымбаттағаны белгілі. Әлеуметтік маңызы бар азық-түлік түрлерінің тізіміне кіретін бұл өнімдердің бағасы қатардағы тұтынушылардың қалтасын қақпай қоймады. Сондықтан ҚР Сауда және интеграция министрлігі экспортқа шығарылатын көкөніс көлеміне шектеу қою туралы ұсыныс білдірді. Естеріңізде болса, былтыр төтенше жағдай кезінде елімізден сәбіз, қырыққабат, ұн мен бидайды сыртқа сатуға арнайы квота енгізілген болатын. Мұндай шараны тағы да қабылдау қаншалықты қисынды? Бұл отандық нарықтағы баға саясатына оң әсер ете ала ма? Осы мәселені «Алаңның» талқысына салып көрген едік.

Нұрболат МАҚАШЕВ, облыстық ауыл шаруашылығы басқармасының басшысы:

мақашев.jpeg

- Өткен жылы елімізде пандемияға байланысты төтенше жағдай жарияланған тұста кейбір өнім түрлерін өзге мемлекеттерге сатуға шектеу қойылғаны белгілі. Бұл шаралар біздің облыста да қабылданып, өз нәтижесін берді. Шекаралар жабылып, алыс-беріс азайған тұста аймақтағы азық-түлік қауіпсіздігін сақтауға мүмкіндік берді. Есесіне мұндай квоталар тауар өнді-рушілердің жұмысын тежеуі мүмкін. Сондықтан ауыл шаруашылығы өнімдерін экспортқа сату көлемін шектеу мәселесін қарастырған тұста әр облыстың әлеуетіне қарай шешім қабылдаған әлдеқайда дұрыс болар. Мәселен, біздің аймақта картоп пен сәбіз, оларды сақтайтын көкөніс қоймалары жеткілікті. Жергілікті шаруалардың облыс тұрғындарынан бөлек, өзге өңірлерді де қамтуға қауқары бар. Сондықтан аталмыш өнімдерді экспортқа шығаруға шектеу қойған дұрыс бола қоймас. Себебі бұл Мемлекет басшысының ауыл шаруашылығы тауарлары экспортын 2,5 есеге дейін арттыру тапсырмасына кереғар болады. Ал өңірде аз өсірілетін майлы дақылдарға қатысты осы іспетті квота енгізуге әбден болады. Себебі біздің өңірде күнбағыс көлемі өте аз. Сол себепті дүкен сөрелеріндегі өсімдік майының бағасын тұрақты түрде сақтау қиынға соғады. Егер майлы дақылдарды экспортқа шығаруға шектеу қойылса, жергілікті нарықтағы жағдайды реттеуге мүмкіндік туатын еді.

Александр ТЕРЕНТЬЕВ, «Ақтоғай-Агро» ЖШС басшысы, облыстық мәслихат депутаты:

- Отандық нарықты жергілікті арзан өніммен қамту мәселесін квота енгізу арқылы шешу мүмкін емес. Мұндай шаралар керісінше шаруалардың қолын бөгеп, шығынға батырады. Айталық, осыдан бірнеше жыл бұрын сәбіз экспортына шектеу қойылған тұста 2,5 мың тонна өнімді қоқысқа тастауға тура келді. Себебі оны ішкі нарықтан сатып алушылар болған жоқ. Меніңше, мамыр-маусым айларында картоп, көкөніс бағаларын тұрақты түрде сақтап қалу үшін жергілікті әкімдіктер шаруалармен форвардтық келісімшарт жасап, облыс тұтынушыларының нақты сұранысын белгілеу керек. Сол кезде шаруалардың айналымда қаржысы болады, тұрақтандыру қоры арзан өніммен қамтылып, тұтынушыларға қол- жетімді бағадағы көкөністер ұсынылады. Мәселен, картоптың келісі 200 теңгенің орнына 90 теңгеден сатылады. Сонымен қатар, көкөніс қоймаларын салатын, әсіресе оларға тоңазытқыштар орнатып, өнімді маусым айына дейін сақтай алатын шаруаларға 50 пайыз көлемінде субсидия берген әлдеқайда дұрыс. Бағаның тұрақты сақталуына квота қарағанда осы тетік оң әсер берері анық.

Байболат РАХЫМЖАНОВ, ауыл шаруашылығы саласының ардагері:

рахымжанов.jpg

- Бүгінде мемлекет тарапынан өсімдік шаруашылығына қолдау көп. Арзандатылған жанар-жағармай, субсидия, басқа да жеңілдіктер қарастырылып жатады. Сондықтан шаруалар отандық нарықты сұранысқа сай көлемдегі өніммен қамтуы қажет деп ойлаймын. Ал ол үшін экспортқа квота енгізілгені дұрыс. Себебі кей кездері кәсіпкерлер қойманы картоп, сәбізге толтырудан бұрын қалтасын ойлайды. Яғни, көршілес мемлекеттерге анағұрлым қымбатқа сатқанды жөн санайды. Бұл өз кезегінде ішкі нарықтағы өнім көлемінің азаюына, маусымаралық мерзімде көкөніс бағасының қымбаттауына әсер етуі мүмкін. Әрине, квота мәселесіне қатысты шаруа-лардың айтар уәждері табылады. Десе де, тұрақты сатып алушыны сырттан іздемей-ақ, отандық нарықтағы тұтынушылармен байланыс орнатуға әбден болады. Соңғы уақытта картоп, көкөніске деген сұраныстың артып келе жатқанын ескерсек, шаруаның еңбегі еш кетпесі анық. Алдымен өзімізді, содан кейін өзгені ойлаған дұрыс болар.

«Алаңды» үйлестірген – Құндыз ҚАБЫЛДЕНОВА.

Количество показов: 368

Возврат к списку