Асбұршақ қандай өсімдік?
09:40 21.05.2022
90
Тұтас өңірді қамтымақ
09:38 21.05.2022
92
Дауыс беру – маңызды
09:37 21.05.2022
92
Бүгінгі таңдау – ертеңгі өмір
09:35 21.05.2022
91
Жол азабын жүрген білер
09:00 21.05.2022
103
Сарыарқа самалы, 21 мамыр, сенбі
08:50 21.05.2022
115
Мен оқыған кітаптар
08:50 21.05.2022
90
Менің арманым...
08:49 21.05.2022
91
Тәтті мамандық
08:48 21.05.2022
83
Адасқанның айыбы жоқ
08:47 21.05.2022
87
Тарихи шеру - «ҚИМАҚ.TIME»
08:44 21.05.2022
88
Қазақ сатирасының Таңдайы
08:42 21.05.2022
88
Суармалы жер - береке көзі
11:26 19.05.2022
194
«Бейсекеңді дәріптеу керек...»
11:23 19.05.2022
219
Ұжымдық қауіпсіздік. Әскери одақ
11:22 19.05.2022
190
ЖОБА «Қазақстан Республикасының Конституциясына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының Заңы
11:20 19.05.2022
204
Ерлік – елге мұра, ұрпаққа үлгі!
11:19 19.05.2022
243
Жапандағы жалғыз үйде туған қыз
11:18 19.05.2022
191
Ұлтқа қызмет – мінезден
11:16 19.05.2022
241
Мен және менің полицейім!
11:14 19.05.2022
189
Талапқа сай емес
11:13 19.05.2022
187
Балабақшаға жолдама алыңыз!
11:11 19.05.2022
194
Референдум - сайлау емес, таңдау
11:05 19.05.2022
220
Пәтер тапшылығы байқалуда
11:03 19.05.2022
205
Отбасындағы кикілжің қылмыс па?
10:59 19.05.2022
210
Терезенің сыртында қауіп бар!
10:58 19.05.2022
192
Қағаз қымбатшылығы қыспаққа алды
10:55 19.05.2022
199
Арзан несие: тозған көліктен құтылудың төте жолы осы ма?
10:53 19.05.2022
206
Сарыарқа самалы, 19 мамыр, бейсенбі
09:11 19.05.2022
223
«Қимақ.Time»
10:26 17.05.2022
408
Бүлдіршіндер еңбектеп жарысты
10:14 17.05.2022
415
«Тұран» түкке тұрмады
10:13 17.05.2022
449
Жастар - ел келешегі
10:09 17.05.2022
448
Өз таңдауымызды жасауға тиіспіз
09:26 17.05.2022
472
Қос ішектің Күмбірлеуі
09:24 17.05.2022
441
Қайта оралған «Жәмилә»
09:23 17.05.2022
437
Әуеден де, жерден де өңдеуде
09:17 17.05.2022
427
Мал дәрігерлері жеткіліксіз
09:16 17.05.2022
391
Көктемнің әр күні – несібе
09:08 17.05.2022
455
Сарыарқа самалы, 17 мамыр, сейсенбі
08:59 17.05.2022
472
Конституцияға енгізілетін түзетулер бойынша бағыт-бағдар
12:00 16.05.2022
547
Қазақтың текті қыраны
09:09 14.05.2022
730
Дауыс беру - парызымыз
09:07 14.05.2022
578
Жаңа Қазақстанның жарқын жолы
09:06 14.05.2022
488
«Әлкей Марғұлан және мәдени мұра»
09:04 14.05.2022
565
Халықтың сенімді қорғаны
09:03 14.05.2022
508
Тұрғын үй субсидиясы: талаптары қандай?
09:02 14.05.2022
650
Асфальт жол ауылға келді
09:01 14.05.2022
590
Сарыарқа самалы, 14 мамыр, сенбі
09:00 14.05.2022
752
Айлық аз
11:25 12.05.2022
630
Бабалар рухы – төл тарихымызда
10:43 12.05.2022
587
«Мектебім - мәңгілік көктемім»
10:42 12.05.2022
628
Еңбегі - ел есінде
10:39 12.05.2022
580
Қазақстан азаматтарына үндеу жасады
10:34 12.05.2022
689
Жеңіс даңқы – мәңгілік!
10:32 12.05.2022
559
Тегін дәрі: кімдерге тиесілі?
10:30 12.05.2022
627
Даудың басы – қараусыз мал
10:27 12.05.2022
657
Мұнай өнімдері экспортын шектеуді ұзарту дұрыс па?
10:20 12.05.2022
785
Шоң би оқулары өтті
10:18 12.05.2022
558
Негізгі ҰБТ: түлектер нені білуі тиіс?
10:13 12.05.2022
569
Еліміздің ауыл шаруашылығы саласындағы бірқатар жоба шетелдік тәжірибенің негізінде жүзеге асуда. Германия, Канада сияқты мемлекеттерден үйренеріміз көп. Басқа-басқа, бұл салада шетелге қарап бой түзегеннің айыбы жоқ. Содан болар, соңғы жылдары отандық фермерлер агроөнеркәсіп кешенінің жілігін шағып, майын ішкен шетелдік меймандарды семинарға арнайы шақырып, білмегенін үйренуде. Тіпті, шаруашылығын дамыту үшін шетел асқандар да бар.
Оралхан ҚОЖАНОВ
Солардың бірі – Ертіс ауданындағы «Абай» серіктестігінің басшысы Николай Миллер.
- Өз басым жылына 2-3 рет шетелге шығуды жоспарлап қоямын. Көл жағалап, қызық қуу үшін емес, әрине. «Білгенім бір тоғыз, білмегенім тоқсан тоғыз» демекші, ауыл шаруашылығы саласы дамыған елдердің тәжірибесін меңгеруге аттанамын. Нәтижесі жаман емес. Қазір иелігімде соңғы үлгідегі техникалар жетерлік. Қала берді, жыл сайын егіс алқабында пилоттық жобалар жүзеге асып, біздің климатқа төзімді астық дақылдарының жаңа сорттарын сынап келемін. Соңғы жылдары күздік дақылдарды егу жұмыстарын мықтап қолға алдым. Аты айтып тұрғандай, тұқым күзде отырғызылады. Өнім келесі жылы жиналады. Артықшылығы, өсімдік күзгі және қысқы ылғалды, қоректік заттарды тиімді сіңіріп, жазғы ылғал тапшылығына, топырақ, ауа құрғақшылығына төзімді келеді. Аталған егіс алқабында арам шөп те аз болады. Күздік дақылдарды отрығызумен көбіне АҚШ пен Еуропа мемлекеттері айналысады. АҚШ-қа барған сапарымда көп нәрсе үйреніп, «біздің аймақта да дамытуға болады екен ғой» деген жігермен келген едім. Қазір мақсатым орындалып жатыр, - дейді Н.Миллер. Ауыл шаруашылығы - кез келген елдің экономикасының негізі ғана емес, алдымен азық-түлік қауіпсіздігінің кепілі. Жапония секілді іргелі елдерде бір кездері «Ауыл шаруашылығы тауарларын өндіру бізде қымбат, одан да арзан тауарларды шеттен әкелейік» деген ұсыныстар болған екен, алайда ел басшылары елдің азық-түлік бойынша тәуелсіздігін қамтамасыз етуді ойлап, қазір электроника, машина жасау, IT технологиялар саласындағы жетістіктерін ауыл шаруашылығы саласына оңтайлы ендіріп, толайым табыстарға жетіп отыр.
- Көптеген елдердің тәжірибесін жіті бақылап отырамын. Бір кездері «кедей» аграрлы ел болған Оңтүстік Кореяның жетістіктері жетерлік. Коммунистік жүйені әлі сақтап отырған Вьетнамның да ауыл шаруашылығы саласындағы көрсеткіштері таңқаларлық. Ал Голландия мен Израильдің осы саладағы жетістіктері ежелден белгілі. Беларусь ел біз сияқты шикізат сатудан пайда тауып отырған жоқ. Есесіне, адамның ішкі резервтерін дұрыс пайдаланып, кәсіпкер-фермерді қалыптастыра алды. Өкінішке қарай, біздің елде ауыл шаруашылығы нарықтық экономика жағдайына оңтайлы бейімделе алмады, фермерлер бірлесіп жұмыс істеуге жұмылдырылмады, маркетингктік инфрақұрылым қалыптаспағандықтан делдалдар мен алыпсатарлардың үстемі жүріп тұр. Алма-кезек ауысқан ҚР Ауыл шаруашылығы министрлерімен бірге бағдарламалар да жиі өзгеріске ұшырайды. Мұндай жағдайда ауыл еңбеккерлерінің ауыл шаруашылығына деген ынтасы төмендейтіні сөзсіз. Айтпағым, Үкімет ұзақ мерзімге бағытталған, нақты шаралар бекітілген арнайы бағдарламаларды қолға алғаны абзал, - дейді Николай Миллер.
Иа, ауыл шаруашылығын дамыту бойынша Қазақстанның шетелдік әріптестері аз емес. Әсіресе, Германиямен тығыз қарым-қатынас орнатылған. Айталық, бұған дейін Қазақстанға шетелден жыл сайын тартылатын инвестицияның 4 миллиард теңгеден астамы Германияға тиесілі екен. Инвестицияның басым бөлігі еліміздің ауыл шаруашылығы саласын дамытуға бағытталғанын атап өткен жөн. Мәселен, білікті мамандар даярлап, жаңа технологиялар енгізу, техникалық база жасақтау тұрғысында немістер қолдау көрсетуге мүдделі. Бұл екі жақ үшін де тиімді қадам. Себебі, Германия табиғи ресурсы мен шикізаттық әлеуеті зор Қазақстанның ауыл шаруашылығы саласына салынған инвестицияның қайтарымы мол екенін сезініп отыр. Біріншіден, біздің елде электр энергиясы арзан. Екіншіден, Қазақстан географиялық тұрғыдан тиімді орналасқан. Яғни, елдің транзиттік әлеуеті жоғары. Төртіншіден, елімізде соңғы жылдары шетелдіктерге бизнес жүргізуге қолайлы жағдайлар жасалуда. Кадр демекші, аймағымызда агроөнеркәсіп кешенін білікті кадрлармен қамтамасыз етуге жауапты бірден-бір оқу орны - Кемеңгер ауылындағы «Ertis» жоғары инновациялық аграрлық колледж басшылығы да неміс әріптестерімен қоян-қолтық жұмыс атқаруда. Атап айтсақ, «Неміс ауыл шаруашылығы академиясымен» әріптестік орнатылып, жергілікті студенттер шетелде еңбек тәжірибесінен өтуде. Өндірістік тәжірибе жарты жылдан 1 жылға дейін созылады. Студенттер айына 500 еуро көлемінде шәкіртақы алатынын атап өткен жөн. Бүгінде ел диқандары шетелден сатып алынған жаңа технологиялардың көмегімен үйде отырып-ақ жердің құнарын, зиянкестердің бар-жоғын, егіннің жағдайын анықтауға мүмкіндік алды. Сондай-ақ, топырақты тыңайтып, химиялық, биологиялық өңдеуде де шетелдік тәжірибені қолдануда. Соңғы жылдары химиялық тыңайтқыштардан бас тарту тенденциясы көп байқалады. Себебі, бұл іс өнім көлемін арттырғанымен жердің сапасын төмендетуде. Бұл ретте, фермерлер ауыспалы егіс технологиясына көшуде. Қысқасы, шетелдік тәжірибені қолданғанның еш айыбы жоқ. Пайдасы көп!
Асбұршақ қандай өсімдік?
09:40 21.05.2022
90
Тұтас өңірді қамтымақ
09:38 21.05.2022
92
Дауыс беру – маңызды
09:37 21.05.2022
92
Бүгінгі таңдау – ертеңгі өмір
09:35 21.05.2022
91
Жол азабын жүрген білер
09:00 21.05.2022
103
Сарыарқа самалы, 21 мамыр, сенбі
08:50 21.05.2022
115
Мен оқыған кітаптар
08:50 21.05.2022
90
Менің арманым...
08:49 21.05.2022
91
Тәтті мамандық
08:48 21.05.2022
83
Адасқанның айыбы жоқ
08:47 21.05.2022
87
Тарихи шеру - «ҚИМАҚ.TIME»
08:44 21.05.2022
88
Қазақ сатирасының Таңдайы
08:42 21.05.2022
88
Суармалы жер - береке көзі
11:26 19.05.2022
194
«Бейсекеңді дәріптеу керек...»
11:23 19.05.2022
219
Ұжымдық қауіпсіздік. Әскери одақ
11:22 19.05.2022
190
ЖОБА «Қазақстан Республикасының Конституциясына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының Заңы
11:20 19.05.2022
204
Ерлік – елге мұра, ұрпаққа үлгі!
11:19 19.05.2022
243
Жапандағы жалғыз үйде туған қыз
11:18 19.05.2022
191
Ұлтқа қызмет – мінезден
11:16 19.05.2022
241
Мен және менің полицейім!
11:14 19.05.2022
189
Талапқа сай емес
11:13 19.05.2022
187
Балабақшаға жолдама алыңыз!
11:11 19.05.2022
194
Референдум - сайлау емес, таңдау
11:05 19.05.2022
220
Пәтер тапшылығы байқалуда
11:03 19.05.2022
205
Отбасындағы кикілжің қылмыс па?
10:59 19.05.2022
210
Терезенің сыртында қауіп бар!
10:58 19.05.2022
192
Қағаз қымбатшылығы қыспаққа алды
10:55 19.05.2022
199
Арзан несие: тозған көліктен құтылудың төте жолы осы ма?
10:53 19.05.2022
206
Сарыарқа самалы, 19 мамыр, бейсенбі
09:11 19.05.2022
223
«Қимақ.Time»
10:26 17.05.2022
408
Бүлдіршіндер еңбектеп жарысты
10:14 17.05.2022
415
«Тұран» түкке тұрмады
10:13 17.05.2022
449
Жастар - ел келешегі
10:09 17.05.2022
448
Өз таңдауымызды жасауға тиіспіз
09:26 17.05.2022
472
Қос ішектің Күмбірлеуі
09:24 17.05.2022
441
Қайта оралған «Жәмилә»
09:23 17.05.2022
437
Әуеден де, жерден де өңдеуде
09:17 17.05.2022
427
Мал дәрігерлері жеткіліксіз
09:16 17.05.2022
391
Көктемнің әр күні – несібе
09:08 17.05.2022
455
Сарыарқа самалы, 17 мамыр, сейсенбі
08:59 17.05.2022
472
Конституцияға енгізілетін түзетулер бойынша бағыт-бағдар
12:00 16.05.2022
547
Қазақтың текті қыраны
09:09 14.05.2022
730
Дауыс беру - парызымыз
09:07 14.05.2022
578
Жаңа Қазақстанның жарқын жолы
09:06 14.05.2022
488
«Әлкей Марғұлан және мәдени мұра»
09:04 14.05.2022
565
Халықтың сенімді қорғаны
09:03 14.05.2022
508
Тұрғын үй субсидиясы: талаптары қандай?
09:02 14.05.2022
650
Асфальт жол ауылға келді
09:01 14.05.2022
590
Сарыарқа самалы, 14 мамыр, сенбі
09:00 14.05.2022
752
Айлық аз
11:25 12.05.2022
630
Бабалар рухы – төл тарихымызда
10:43 12.05.2022
587
«Мектебім - мәңгілік көктемім»
10:42 12.05.2022
628
Еңбегі - ел есінде
10:39 12.05.2022
580
Қазақстан азаматтарына үндеу жасады
10:34 12.05.2022
689
Жеңіс даңқы – мәңгілік!
10:32 12.05.2022
559
Тегін дәрі: кімдерге тиесілі?
10:30 12.05.2022
627
Даудың басы – қараусыз мал
10:27 12.05.2022
657
Мұнай өнімдері экспортын шектеуді ұзарту дұрыс па?
10:20 12.05.2022
785
Шоң би оқулары өтті
10:18 12.05.2022
558
Негізгі ҰБТ: түлектер нені білуі тиіс?
10:13 12.05.2022
569
Раздел не найден.