Тарих пәнін оқытуда қандай өзгерістер қажет?

Ұлттық құндылықтарды қалыптастыруда, отаншылдық қасиетті жас ұрпақ бойына сіңіруде тарих пәнінің маңызы зор. Соңғы уақытта Отан тарихын оқытуда түйткілді мәселелер жиі талқыланып келеді. «Қазақстан тарихы» мен «Дүниежүзі тарихы» пәндерінің оқу бағдарламасының мазмұнын жаңартуды ұсынып жатыр. Қазіргі кезде тарих пәндерін оқытудың негізгі курсы 9-сыныпта аяқталса, 10-11-сыныпта негізінен проблемалық сұрақтар оқытылады. Бұл қаншалықты дұрыс? Тарих пәнін оқытуға қандай өзгерістер енгізу қажет? Осы мәселені «Алаң» қатысушыларының талқысына салып көрген едік.

Асхат АЙМАҒАМБЕТОВ, ҚР Білім және ғылым министрі (пікір интернеттен алынған):

АсхатАймағамбетов.jpeg

- Тарихшылар тарапынан 5-сыныпта Қазақстан тарихы бойынша бұрын мектеп бағдар-ламасында болған және осы жастағы оқушылардың түсінігіне қолжетімді тақырыптарды қайтару, 6-сыныптан бастап 11-сыныпқа дейін ежелгі дәуірден қазіргі заманға дейінгі тарихты толыққанды зерттеу ұсынылды. Сонымен қатар, материалды толыққанды меңгеруді қамтамасыз ету үшін оқу бағдарламасын екі сыныпқа бөлу туралы да көтерілді. Мен бұл ұсыныстың барлығын орынды деп санаймын. Олар бағдарламаларды жаңарту жөніндегі сарапшылар тобында қосымша қаралатын болады. Ал бүгінде «Қазақстан тарихы» мен «Дүниежүзі тарихы» оқулықтары еліміздің барлық мектебі үшін бірыңғай және базалық болмақ. Жоғары оқу орындарында «Қазақстанның қазіргі заманғы тарихының» орнына «Қазақстан тарихы» пәні оқытылады. Яғни бағдарлама тарихтың басқа да кезеңдерін, дәлірек айтқанда, ежелгі, орта ғасырлар және жаңа заманды қамтиды.

Анар КӘРІМОВА, тарих ғылымдарының кандидаты, ППУ-дің гуманитарлық ғылымдар жоғары мектебінің деканы:

Анар Кәрімова.jpg

- Қазақ тарихында VI ғасырдан XVIII ғасырдың басына дейін өте маңызды тарихи кезеңдер болды. Ұлы дала тарихының маңызды кезеңі түркі мемлекеттерінің, Алтын Орда мемлекетінің және Қазақ хандығының дәуірін қамтиды. Бір ғана 6-сыныптың тарихында 12 ғасырды қамту бір сөзбен мүмкін емес. Яғни, 1 жылдық мектеп бағдарламасында бұл аталмыш тақырыпты меңгерту қиын. Әсіресе, бастауыш табалдырығын аяқтап, орта буынға қадам басқан балаларға ауыр екені - түсінікті жағдай. Бұл біздің оқу жүйеміздегі оқулықтың жүйесіздігін білдіреді. Сондықтан, 5-сыныпқа келген оқушыларға бұрынғы «Тарих туралы әңгімелер» пәнін қайта енгізуді құп көремін. Әсіресе, тарих пәнінде кіріспе бөлімінің орны ерекше. Олар ру, тайпа сынды ұғымдармен танысуы керек. Мысалы, 8-9-сыныпта «Қазақстанның жаңа заман кезеңі» өтеді. Бұл пән шамамен 150 жылдық тарихты қамтып қана қоймай, қазақ халқының тұрмыс-тіршілігіне жаңа тыныс берді. Оған қоса, ұлт-азаттық көтерілісті алып қаралық. Оның себебі не, зардабы қандай екенін түсінбей, тарихи сабақтастығын бойға сіңірмей, жалпы шолу ретінде қарастырып, келесі тақырыпқа «секіреміз». Сол себепті, тәуелсіздігімізді алғаннан кейін алғашқылардың бірі болып тарих ғылымының концепциясын жасаған Манаш Қозыбаев, одан өзге Жанұзақ Қасымбаев секілді авторлар жазған тарих кітабын негізге алып, бір ғана оқулық жазсақ дұрыс болады.

Салтанат ШАБАЖАНОВА, дарынды балаларға арналған Абай атындағы гимназия директоры:

Салтанат Шабажанова.jpg

- Қазіргі таңда балама оқулықтар өте көп. Тіпті, тестілеуге қатысу барысында әр кітаптағы түрлі ақпаратқа байланысты дұрыс жауапты табу қиын. Сол себепті, алдымен кітап мәселесін ретке келтіру қажет. Жалпы, 5-сыныптан басталған тарих пәні ертегі іспетті болуы тиіс. Балаларға ежелгі тарихымызды ертегі ретінде баяндап, сабаққа деген қызығушылығын ояту үшін жұмыс істеуіміз керек. Бүгінгі оқулықтарда жас ерекшеліктері ескерілмеген. Бір ғана мысал, 9-сыныптың кітабында 1 бөлімге 45 минут бөлінген. Тіпті, 1 бөлімде 40-тан астам ғалымның есімдері берілген. Оны бір дәрістен есте сақтау мүмкін емес. Әсіресе, дарынды балаларға арналған мектептерде бағыт бойынша тереңдетіліп оқытылатын сабақтардың болуына байланысты бұл өте тиімсіз әрі нәтижесіз сабақ болып отыр. Тарихи білімнің жүйесіз болуының бірден-бір себебі – әр жылда шыққан оқулық пен оқулықтардың жүйесіздігі. Сондықтан да, оқулықпен қатар, бағдарламаны ретке келтіруді қолға алу керек.

«Алаңды» үйлестірген – Махаббат ТӨЛЕБАЙ.

Количество показов: 688

Возврат к списку