Уақытпен үндескен ұтады

Кеше ҚР Оқу-ағарту министрі Асхат Аймағамбетов өңірімізге жұмыс сапарымен келіп, техникалық және кәсіптік білім беру бағытында атқарылған істердің барысымен танысты. Колледж директорлары, өндіріс орындары, шағын және орта бизнес өкілдерінің өтініш-тілектеріне құлақ түріп, министрліктің алдағы жоспарымен бөлісті. 

Колледждерге қолдау бар

Алдымен Асхат Қанатұлы облыс орталығындағы Ақпараттық технологиялар колледжіне барды. Аталмыш оқу орны «Жас маман» жобасы аясында толығымен жаңартылған болатын. Студенттердің тәжірибелік білім алуы үшін арнайы зертханалар мен шеберханалар ашылып, IT-hub құрылды. Айталық, өңірдегі жалғыз фрезерлік-нақыштау құрылғылары, металды лазерлік кесу құралдары, тіпті «Ақылды үй» элементтерін дайындайтын жабдықтар орнатылды. Сонымен қатар, мұнда өңірдегі 14 колледждегідей өзекті мамандықтар орталығы ашылды. Шағын ғана кабинетте бірнеше маман облыстағы бос жұмыс орындары, қайта оқу және даярлау курстары туралы толық мағлұмат бере алады. Осы уақытқа дейін бұл орталық 15 адамға қызметке орналасуға көмек көрсетті. Олардың қатарында студенттермен қатар, қарапайым тұрғындар да бар. Оған қоса, жазғы демалыс уақытында колледждегі шеберханалар келіп, құралдарды құрастырудың қыр-сырын меңгеріп жүрген оқушылар бар.

- Бұған дейін колледждер тек студенттерге арналған оқу және тәрбие орны болып есептеліп келді. Енді тұрғындардың барлығына бірдей ашық болуы, кез келген адамға сұранысы жоғары мамандықтар, бос тұрған жұмыс орындары туралы ақпарат беретін орталыққа айналуы – қуантарлық жайт. Бастысы, заманауи құрал-жабдықтар, әдемі кабинеттердің ар жағында мазмұн бар. Олай болса, бұл білім ордасында оқитын жастар ұтылмас деп ойлаймын, - деді А.Аймағамбетов.

Одан соң осы оқу орнының мәжіліс залында «Өндіріске арналған кадрлар: ұсыныс және сұраныс» атты жиын өтті. Оған өңірдегі колледждердің басшылары мен кәсіпкерлер жиналды.

Кездесу барысында облыс әкімі Әбілқайыр Сқақов соңғы екі жыл дересінде техникалық және кәсіптік білім беруге баса көңіл бөлініп келе жатқанын атап өтті. Мәселен, осыдан екі жыл бұрын колледжердің материалдық-техникалық жағ-
дайын жақсартуға жылына 25 млн теңге қарастырылып келсе, қазір 400 млн теңгеден астам қаржы бөлінеді. Сол сияқты «Жас маман» жобасының аясында 10 колледжге 2,5 млрд теңгенің құралы сатып алынды. Осы жұмыстардың нәтижесі де байқала басталды. Соның бір дәлелі – жыл сайын ұйымдастырылатын «WorldSkills» республикалық байқауында Павлодар облысының 13-орыннан бірден үздік бестік сапынан көрінуі.

- Кәсіпкерлермен, әсіресе пандемия салдарынан зардап шеккен бизнес өкілдерімен кездескен кезде олар алдымен жұмыс күшін тарту бойынша көмек көрсетуді сұрайды. Себебі бүгінгі таңда кадр тапшылығы мәселесі өзекті тұр. Сондықтан колледждерді жаңартуға, бизнестің сұранысына сай мамандарды оқытуға баса назар аударылып жатыр, - деп атап өтті Ә.Сқақов.

Сұранысқа бейімделетін
кез келді

Өңірлік «Атамекен» кәсіпкерлер пала-тасының директоры Серік Сәдуақасовтың сөзінше, соңғы жылдары кәсіпорындар дуалды оқытуға ден қойып келеді. Сандармен «сөйлер» болсақ, 2020 жылы 410, былтыр 521 жас биыл 702 кәсіпорын студенттерді осы жүйе бойынша қабылдады.

Бұл ретте өндіріс орындарының өкілдері дуалды жүйе, өндірістік тәжірибе аясында студенттерді қабылдау жұмысымен бөлісіп, бірқатар ұсыныс-өтініштерін ортаға салды. «Қазақстан алюминийі» АҚ қызметкері Дмитрий Павлов аталмыш зауыт облыстағы екі жоғары оқу орнымен және 9 колледж- бен берік байланыс орнатқанын атап өтті. Десе де, соңғы кездері жастардың дені өндіріс орындарында еңбек етуге бейілді емес екені байқалады. Олардың басым бөлігі қолына диплом ала сала бірден «миллионер» болуды қалайтын көрінеді.

- Өскелең ұрпаққа зауытшылардың қиын да жауапты жұмысын көрсету үшін экскурсиялар ұйымдастырған жақсы болар еді. Жақында қала мектептерінің бірінде ашылған лагерь тәрбиеленушілері алюминийден жасалатын өнімдерді көруге келіп, ерекше әсер алып қайтты. Осы тәжірибені басқа да мектептерге енгізсе, құба-құп. Өзекті өртейтін тағы бір жайт – колледждерде студенттерге кәсіптік білім беретін кей мұғалімдер бірде-бір рет өндіріс орындарына барып, цех жұмысын көзбен көрмеген. Мұндай оқытушылар мықты мамандарды қалай дайындайды? Сондықтан оларды да экскурсияларға тартып, біздің қызметкерлердің ауысымнан қолы бос уақытта колледждерде сабақ беруіне жағдай қарастырылғаны жөн. Себебі біздің өндірісте теориямен қатар тәжірибенің маңызы зор, - дейді Д.Павлов.

Сонымен қатар, кейбір кәсіпкерлер колледждер оларға керек мамандарды дайындауға қауқарсыз екенін атап өтті. Айталық, ағылшын тілін жетік білетін IТ-мамандар, автоматтандыру, химия саласының қызметкерлері аздық етеді.

Павлодар химия-механикалық коллед-жінің басшысы Гүлнар Аманжолова компаниялардың аутсорсингтік қызметке көшуі оқу орындарына кедергі келтіріп отырғанын бүгіп қалмады.

- 2012 жылы «ҚазМұнайГаз» ұлттық компаниясы 100 млн теңгеге технопарк ашып, студенттердің тәжірибелік білім алуына мол мүмкіндік жасап берді. Дуалды оқыту жүйесі де сәтті жұмыс істеді. Алайда 2015 жылы сабақтар өтетін негізгі цехтар аутсорсинг арқылы жекенің қолына өткен соң жағдай қиындады. Жаңа басшылар жастарды қабылдауға бейілді емес. Бұл өз кезегінде студенттер санының азаюына салқынын тигізбей қоймады, - деді Г.Аманжолова.

Ал аудандағы бірнеше аграрлық-техникалық колледж өкілдері студенттер өздері өсірген өнімді «Азық-түлік корпорациясына» тапсырып, оның орнына субсидия беруді ұсынды. Барлық колледж бен кәсіпорындар басшылары көтерген ортақ мәселе – жан басына шаққандағы қаржыландыру бойынша бюджеттен бөлінетін қаржы көлемін көбейту. Қазір бір студентті оқыту үшін мемлекет колледжге 450 мың теңге төлейді. Бірақ бұл сома кәсіптік білім беру мекемелеріне аздық етеді.

- Бұл өтініштеріңіз орынды. Аталмыш мәселе министрлікте бірнеше жылдан бері көтеріліп келеді. Алайда оның шешімі қомақты қаражатқа тіреліп тұр. Оны реттеудің бір жолы – жергілікті бюджеттен қосымша қаржының қарастырылуы, - деді министр.

Кездесу барысында айтылған әр ұсыныс пен сауалға жауап берген Асхат Аймағамбетов мәселелерді бақылауға алып, шешім жолдарын қарастыратынын айтты. Сөз соңында қазір бизнеске де, білім беру мекемелеріне де еркіндік берілгенін атап өтті. Яғни, колледждер бұрынғыдай министрлік бекіткен оқу жоспарына ғана емес, кәсіпкерлердің сұранысына сай студенттерді оқыта алады. Енді осы бағыттағы жұмысты нәтижелі ету үшін екі тараптың өзара түсіністігі мен ынтымақтастығы керек.

Оқу-ағарту министрі түскен кейін Павлодар облысының тұрғындарымен кездесу өткізді. Бұл туралы газетіміздің келесі нөмірінен оқи аласыздар.

Құндыз ҚАБЫЛДЕНОВА.

Суреттерді түсірген – Валерий Бугаев.