«Жастар - қоғамның қозғаушы күші»

Қоғамда жастардың орны бөлек. Елдің тірегі болып қана қоймай, болашақты да айқындайтын жастар буыны екені даусыз. Ал келешегін бағамдайтын қазіргі мемлекет жастарының санасы ояу, білімі жоғары болуы үшін барлық мүмкіндіктер берілуде. Осы тұста ел тағдырын шешетін саяси науқандарға қатысуда жастардың белсенділігі қандай? Бүгінгінің жас буыны жауапкершілік жүгін қаншалықты сезінеді? Өңір жастары жақында болатын Прези- дент сайлауына қатысуға дайын ба? деген заңды сұрақтар туындайды. Бұл сауалдар төңірегінде Ақсу қаласындағы жастар бастамаларын дамыту орталығының директоры Тимур Ақтановпен әңгімелескен едік.

- Тимур Сәбитұлы, Ақсу қаласындағы «Жастар бастамаларын дамыту орталығына» басшылық етудесіз. Бұл ретте шаhардағы жастардың саяси, рухани, бәсекеге қабілеттілік потенциалына қандай баға бересіз?

- Шыны керек, қазіргі жастар өкілдері жан-жақты дамыған, көкірегі ояу, көзі ашық азаматтар деп айтуға толық негіз бар. Саяси, рухани және де бәсекеге қабілеттілік потенциалдары да әлдеқайда жоғары сатыға көтерілген. Тіпті, білім жолына ұмтылып, өз мүмкіндіктерін сәтті пайдаланып жүрген замандастарымды білемін. Әрине, ешнәрсеге құлықсыз жас буынның бары да жасырын емес. Десе де, орталығымыз мұндай жандармен барынша тілдесіп, қоғамда өз орнын табуға қол ұшын созып келеміз. Дегенмен, бірнеше жылдан бері жастармен жұмыс істеп жүргендіктен, өзім де осы санаттағы адам болғандықтан, өңір жастарының белсенділігіне оң баға беремін.

- Алдымызда ел болашағы үшін маңызды оқиғаның бірі сайлау уақыты таяп келе жатыр. Өңірдегі жастар бұл науқанға қатысуға дайын ба? Қатысу белсенділігі туралы болжамыңыз қандай?

- Біріншіден, сайлауға қатысу – Конституцияда жазылғандай, әрбір азаматтың құқығы ғана емес, сонымен қатар, әрқайсымыздың азаматтық борышымыз. Аймақта 18-29 жас аралығындағы жастар барлық тұрғындардың үштен бір бөлігін қамтиды. Кез келген саланың қозғаушы күші екенін аңғартады. Алдағы 20 қараша күні өтетін Президент сайлауына, оның мән-маңыздылығына көңіл бөліп жатыр. Сәйкесінше, өз тарапымыздан «Әр қазақстандықтың дауысы маңызды» екенін жеткізу мақсатында жұмыс істеп жатырмыз.

- Кез келген ел тағдырын шешетін саяси жайттарға қатысу, өз таңдауын жасау білімділікті талап етеді. Осы тұста сіздің ойыңызша, жас буын жауапкершілікті сезініп, шешім қабылдауға әзір ме?

- Шыны керек, бүгінде қазақ қоғамы үлкен өзгерістерді бастан өткеруде. Әсіресе, жастардың өкілдері өзгеріп барады. Осыдан жиырма жыл бұрынғы әке-шешеміздің кезіндегі жас буынмен бүгінгі буынды салыстыруға мүлдем келмейді. Олардың дүниетанымы, санасы, психологиясы - тіптен бөлек әңгіме. Ал жиырма бірінші ғасыр жастарының өмір-салты, жүріс-тұрысы, киім киісі, тыңдайтын әні мен тамашалайтын киносы ғана емес, қажеттіліктері мен басымдықтары, жауапкершілігі мен шешім қабылдау принциптері де басқаша. Әркім саналы түрде шешім қабылдай алады. Екі ойлы пікірде болса, талқылаудан кері қашпайды. Керісінше, өзінің ойын толыққанды жеткізуге әрекет ете біледі. Мұны ата-бабаларымыздың қанымен сіңген өжеттілік деп санауға болатын шығар. Ал жас буынға не қажет екенін толық түсіну, оларды зерттеу, тану мемлекеттің одан әрі даму бағыттарын айқындауда үлкен маңызға ие.

- Болашағын бағамдайтын мемлекет жастарының санасы ояу, білімінің жоғары болуы үшін орталықта қандай жұмыстар атқарылуда?

- Жалпы, Ақсу қаласына қарасты барлық елді мекендерде 14-29 жас аралығындағы 14920 жас бар. Оның ішінде қалада 8414 болса, ауылдық жерде 6506 адам тұрады. NEET санатындағы жастар пкөрсеткіші 0,9 пайызды құрайды. Ақсу жоғары көпсалалы колледжінің базасында NEET санатындағы жастардың жалпы санын азайту, сондай-ақ аймақ жастары арасында кәсіптік бағдар беру жұмысын жандандыру, нәтижелі жұмыспен қамтуды және жаппай кәсіпкерлікті дамыту бағдарламасы шеңберінде кәсіптік оқытуды ұйымдастыру, кәсіптік қайта даярлау, жаңа жұмыс орындарын анықтау, жұмыс берушілермен кездесулер өткізіп келеміз. Оған қоса, «Бастау бизнес» бағдарламасы бойынша оқыту, жастар практикасына жұмысқа орналастыру, әлеуметтік жұмыс орындары, қоғамдық жұмыстар, жұмыс берушілер берген бос жұмыс орындарын ұсынамыз. Тұрақты негізде жастармен жұмыс жөніндегі инспекторлармен, әлеуметтік желілер арқылы Жұмыспен қамту және кәсіпкерлік саласындағы қолданыстағы қолдау шаралары бойынша түсіндіру жұмыстары белсенді және сапалы жүргізілуде. Тоқсан сайын жастар бастамаларын дамыту орталығы қызметтер бойынша қорытынды есепті жаңартып, олқылықтарды пысықтаймыз. Тіпті, ай сайын жастар санаттары бойынша тізімдер өзгертіліп, NEET санатындағы, өмірлік қиын жағдайдағы жастарға, сондай-ақ ерекше қажеттіліктері бар жастарға ерекше назар аударылады. Әлі де мұндай жұмыстар жалғасын табуда.

- Жалпы, жастардың сайлауға белсенділігін арттыру мақсатында қандай шаралар ұйымдастырылды?

- Сайлау науқанына келер болсақ, өз саласында біліктілігімен көзге түскен жас мамандармен кездесулер өткізіп жатырмыз. Мұнда бастысы, сайлауға қатысу, дауыс беру – біріншіден азаматтық міндетіміз болса, екіншіден, білім деңгейінің ашықтығын көрсететін кезең екенін түсіндіреміз. Негізінен, олар білім беру, мәдениет, құрылыс және басқа да салаларға арналған кез келген заң, ең алдымен жастар болашағына жағдай жасауды көздейтінін жақсы біледі. Осыған орай, саяси науқаннан қалыс қалмайтындарын айтуда.

- Әңгімеңізге рахмет!

Сұхбаттасқан – Махаббат ТӨЛЕБАЙ.