Білім беру саласы әрдайым тың жаңалықтарға толы. Олай дейтініміз, көп кешікпей бірқатар жаңашылдықтар мен өзгерістер орын алмақ. Сол арқылы жас буынға сапалы білім, саналы тәрбие беру көзделуде. Сонымен, алда не күтіп тұр?
Орын тапшылығы шешіледі
Елімізде мектеп тапшылығын шешуге баса мән берілуде. Соның дәлеліндей, жыл сайын жаңа білім беру мекемелерінің тұсауы кесілуде. Тек өткен оқу жылында ел бойынша 373 мың оқушыға арналған 257 мектеп бой көтерген. Ал ағымдағы жылы 300 мың орындық 200-ге жуық мектептің құрылысы жүруде. Сонымен қатар, жемқорлардан тәркіленген қаражат есебінен жалпы саны 100 мың оқушыға арналған 89 мектептің құрылысы қаржыландырылған. Бұл бағыттағы жұмыстар біздің облысымызда да ойдағыдай жүзеге асуда. Мәселен, қазіргі уақытта «Жайлы мектеп» ұлттық жобасы бойынша Павлодар қаласында 1800 орындық екі жаңа мектеп салынуда. Оның бірі осы айда, екіншісі алдағы жаңа оқу жылында ашылады деп күтілуде.
— Мемлекет басшысы бастамашылық еткен «Жайлы мектеп» ұлттық жобасы аясында оқу жылының басынан бері 254 мың балаға арналған 105 мектеп пайдалануға берілді, оның 40 пайыздан астамы ауылдық жерлерде орналасқан. Білім беру инфрақұрылымын қолдау қоры арқылы 27 мың оқушы орнына арналған 25 мектеп ашылды. Биыл қосымша бес мектеп пен 3,3 мың орындық интернат құрылысы жүріп жатыр, — делінген ҚР Оқу-ағарту министрлігі ұсынған ақпаратта. Осындай жобаларды жүзеге асырудың нәтижесінде мектеп тапшылығын жойып, апатты ғимараттардың мәселесін шешуге мүмкіндік туып отыр.
Қуантарлығы, министрліктің мәліметіше, 2026 жылға дейін елде оқушы орнының тапшылығы мәселесі толығымен шешілмек.
Жаңа орталық құрылады
Көп кешікпей елімізде білім беру саласындағы зерттеулермен айналысатын педагогикалық ғылымды дамыту орталығы құрылмақ. Соңғы жылдары мұғалімдердің кәсіби деңгейін арттыруға айрықша назар аударылуда. Соның нәтижесінде, былтыр ғылыми зерттеулермен айналысатын мұғалімдердің үлесі 1,6 есе өсіп, педагогтер арасындағы магистрлер саны рекордтық көрсеткішке жеткен. Бүгінде ел бойынша 30 мыңға жуық магистр мұғалім бар екенін атап өткен жөн.
— Білімнің сапалы болуы ұстаздың мықтылығына байланысты. Бұл білім беру институты педагогикалық зерттеулерді жүйелі дамытуға, мұғалімдердің ғылыми әлеуетін күшейтуге және болашақ мамандарды дайындау деңгейін арттыруға мүмкіндік береді, — деді ҚР Оқу-ағарту министрі Ғани Бейсембаев.
Сонымен қатар, ҚР Оқу-ағарту министрлігі педагогтер арасынан кадрлық резервті қалыптастыруға бағытталған «Білім берудегі өзгерістердің 1000 көшбасшысы» жобасын іске асыруда.
Ұлттық мектеп ашылады
Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша елімізде алғашқы ұлттық мектептің құрылысы басталды. Жаңа жоба Қазақстанның талантты балалары үшін бірегей білім беру ортасын құруға бағытталған.
Алғашқы ұлттық мектеп Алматы қаласында бой көтеруде. Білім ордасы 900 орындық және мұнда балаларға арналған интернат, оқытушылар үйі, кітапхана, спорт кешені қарастырылған. Жаңа нысан ағымдағы жыл соңына дейін ашылады деп жоспарлануда. Болашақта мұндай білім беру мекемелері өзге өңірлерде де салынуы мүмкін.
— Ұлттық мектептің құрылуы — отандық білім беруді дамытудағы ең маңызды стратегиялық қадамдардың бірі. Ол өзінің шыққан тегін жақсы білетін, бірнеше тілді меңгерген және жаһандық сын-қатерлерге төтеп бере алатын зиялылардың жаңа буынын тәрбиелеуге бағытталады, — деп атап өтті министр.
Жобаны жүзеге асырудағы маңызды қадам — «ABAY-Programme» біртұтас білім беру бағдарламасының әзірленуі болып табылады. Ол көптілді, зиялы және ұлттық сипаттағы тұлғаны қалыптастыруға негізделген. Мектеп сондай-ақ еліміздің жетекші педагогикалық жоғары оқу орны — Абай атындағы қазақ ұлттық педагогикалық университетімен серіктестік орнатады. Ынтымақтастық аясында «Абай зертханасы» құрылып, ол гуманитарлық білім саласындағы әдістемелік және ғылыми зерттеулер орталығына айналмақ.
Қайта бағдарлау қажет
Жасанды интеллект әсер ететін салаларда еңбек ететін қызметкерлер қайта оқытылады деп жоспарлануда. Әсіресе, білім беру саласын қайта бағдарлау қажет, дейді мамандар.
— Бәсекелес нарықтан бірқатар мамандық жойылса, олардың орнына жасанды интеллект құратын жаңа кәсіптер келетінін түсініп отырмыз. Алайда осы жаңа жұмыс орындарына мүлдем жаңа құзыреттер мен машықтар талап етіледі. Дүниежүзілік экономикалық форумның халықаралық зерттеулеріне қарағанда, осы трансформация болатын салаларда 2030 жылға дейін қызметкерлердің жартысынан астамын қайта оқыту керек, — дейді Мәжіліс депутаты Екатерина Смышляева. Оның айтуынша, қазірден бастап білім беру жүйесін қайта бағдарлау маңызды. Сонымен қатар, жасанды интеллект аясында жұмыс берушілер де өздерінің қызметінде тиісті өзгерістер енгізуге мәжбүр болады.
Айта кетерлігі, қазіргі уақытта Парламент Мәжілісінде «Жасанды интеллект туралы» заң жобасы талқылануда.
Нұржайна ШОДЫР.