Тамыз айы келгенде студенттік өмірдің шынайы тынысы сезіле бастайды. Бұл кезең – жатақханаға қоныстанып, жаңа ортаға бейімделудің, еркіндік пен жауапкершіліктің тоғысқан шағы. Әрбір студент үшін жатақхана есігін ашу – тек уақытша баспанаға ие болу емес, өздігінен өмір сүруді үйренудің, жаңа достар табудың, түрлі мінез-құлықтағы жастармен тіл табысудың алғашқы қадамы. Тамыздағы қарбалас, бөлмелерге бөліну, жаңа таныстықтар мен алғашқы әсерлер – бәрі де студент жастың жүрегінде ерекше естелік болып қала бермек.
Жайлы мекен
Жылдағы дәстүр бойынша тамызда Павлодар техникалық колледжінің жатақханасы ерекше қарбаласқа толы болады. Жаңа оқу жылына дайындықпен келген студенттер мұнда қоныстанып, жаңа ортаға бейімделеді. Бұл – олардың бөлмеге жайғасуы ғана емес, өздігінен өмір сүруді, өзгемен тіл табысуды, ортақ тәртіпке бағынуды үйренетін алғашқы қадамдары. Жатақхана дәліздері жас арманға толып, әрбір бөлме жаңа достықтың ұясына айналады. Осылайша, тамыздағы жатақханаға орналасу сәті студенттік шақтың ұмытылмас «беташары» болып қала береді.
Аталған оқу ордасы жыл сайын жүздеген студентті қабылдап, олардың үлкен өмірге қадам басуына қолдау көрсетіп келеді. Колледждегі жатақхана 160 балаға шақталған. Әр бөлмеде қажетті жиһаздар, төсек-орын, оқу үстелдері бар. Ортақ асхана мен оқу және демалыс бөлмелері студенттердің күнделікті тұрмысын жеңілдетеді. Бірі сабақ оқып отырса, енді бірі достарымен әңгімелесіп, болашаққа жоспар құрады. Ал асханада пісірілген қарапайым тағамдардың өзі студенттік жылдардың жылы естеліктеріне айналатыны сөзсіз.
Тағы бір айта кетерлігі, мұнда білім алатын жастар үшін жатақханада тұру тегін. Бұл — ауылдан келген жастар үшін мол көмек. Себебі, көпшілігі үшін қалада пәтер жалдау қымбатқа түседі. Колледждің осындай жеңілдігі жастардың білім алуына, тұрмысын жеңілдетуге жағдай жасап отыр.
Колледж әкімшілігі жатақхана мәселесіне баса назар аударады. Оқу орнының басшысы Ринат Дүйсекеновтің сөзінше, жыл сайын студенттер саны көбейген сайын жатақханаға деген сұраныс та арта түсуде. Кейде орын тапшылығы да байқалып қалады. Осыған байланысты басшылық қосымша мүмкін-діктерді қарастыруда. Сондай-ақ, қауіпсіздік шаралары да назардан тыс қалмаған. Мәселен, ғимарат бейнебақылаумен жабдықталған, күзетшілер тәулік бойы кезекшілікте болады.
— Жатақханадағы бөлмелерді бөлу барысында алдымен әлеуметтік осал топтағы, көпбалалы отбасыдан шыққан және ауылдық жерлерден келген жастарға басымдық беріледі. Қалған бос орындарға өзге студенттер қабылданады. Бөлмелерге орналасу үшін студенттер арнайы өтініш жазып, қажетті құжаттарын тапсырады. Бүгінде жатақханаға қабылдау тоқтатылды. Енді жаңа оқу жылының алғашқы күнінен бастап білім алушылар орындарына жайғасады.
Жалпы, жатақхана 160 орынға арналған. Бірақ жыл сайын сұраныс саны артып келеді. Бүгінде кезекте тағы 100 бала тұр. Келесі оқу жылында жақын маңдағы бірнеше колледждің жатақханасына балаларды орналастыру бойынша келісімшарт жасалуда. Одан бөлек, тұрмыстық жағдайды да жақсарту бағытында жұмыс істеп жатырмыз. Кезең-кезеңімен бөлмелер жөнделуде, — дейді колледж басшысы Р.Дүйсекенов.
Әрине, студент саны артқан сайын орын тапшылығы мен тұрмыстық мәселелер де кездесіп жатады. Дегенмен, білім ордасының басшылығы бұл түйткілдерді шешуге ұмтылуда. Студенттердің пікірінше, жатақханада достық пен бірлік, жауапкершілік пен еңбекқорлық қалыптасады. Мәселен, мұнда жастар бірге тамақ әзірлейді, тазалық сақтайды, бір-біріне көмектесіп, нағыз жауапкершілікті сезінеді. Көпшілігі үшін бұл — өздігінен өмір сүрудің алғашқы тәжірибесі.
— Осы колледждің «Тамақтандыруды ұйымдастыру» мамандығы бойынша 1-курс студентімін. Болашақ аспазбын. Жатақханада алғашқы оқу жылынан бері тұрамын. Өзім Павлодар ауданына қарасты Мичурин ауылының тумасымын. Аталған оқу орнына түскенімде колледж басшылығы бірден жатақханамен қамтамасыз етті. Одан бөлек, өткен жылы оқу үлгерімім жақсы болып қоғамдық шараларға белсене қатысқаным үшін Баянауылға үшкіндік сапарға барып қайттым, — дейді студент Дамир Оспанов. Ал 1-курста оқитын Анель Мұқан жатақханадағы өмір әр жасты шынықтыратынын айтады.
— Колледжде «Аспаз-кондитер» мамандығы бойынша білім аламын. Жатақханаға бірден орналастым. Бүгінде бір бөлмеде төрт қыз тұрамыз. Әр күні бірге тамақтанып сабаққа дайындаламыз. Жатақхана қабырғасында түрлі мәдени шара өтеді. Студенттік кеңес ұйымдары тәртіпті бақылап, мерекелік кештер ұйымдастырады. Жалпы, біз үшін барлық жағдай жасалған, — дейді Анель.
Бағасы қолайлы ма?
Ал жоғары оқу орындарының жатақханаларына келсек, мұнда студенттер ақы төлейді. Мәселен, Торайғыров университетінде жалпы сыйымдылығы 1 460 орынға шақталған 3 кампус бар. Оның әрқайсысының бағасы әр түрлі. Мысалы, 10 ай аралығында 1 кампуста тұру ақысы – 110 мың теңге (11 000*10), 2 кампусқа орналасу төлемі – 148 мың (14 800*10), 3 кампус – 148 мың (14 800*10) теңгені құрайды. Бүгінде университет әкімшілігі жатақханаға мұқтаж барлық студентті 100 пайыз орынмен қамтамасыз еткен. Жатақханаға алдымен І, ІІ және ІІІ топтағы мүгедектігі бар, жетім балалар, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған, көпбалалы отбасылардан шыққан студенттер және бірінші курс студенттері орналастырылды. Жатақхананың ай сайынғы бағасы да студенттерге ауыр салмақ салмайтындай. Мәселен, жетім, І, ІІ және ІІІ топтағы мүгедектігі бар білім алушылар тегін тұрса, көпбалалы отбасыларға 20 пайыз жеңілдік ұсынылған. Ал Инновациялық Еуразия Университетінде 160 балаға лайықталған жатақхана бар. Оның 10 айдағы жалпы төлемі 180 мың теңгені құрайды.
Тағы бір жетекші оқу орында-рының бірі Әлкей Марғұлан атындағы педагогикалық университетіне қарасты жатақханалардың бағасы жоғарыда аталған университтердегі Студенттер үйіне қарағанда әлдеқайда қымбат болып шықты. 312 орынға шақталған жатақхананың 10 айлық құны 160 мың теңгені құраса, 475 орынға арналған бөлмелердің бағасы 10 айға 200 мың теңгені құрайды. Оған аталған оқу орнының және колледж студенттері орналаса алады.
Түйін:
Жатақхана – студенттік өмірдің бөлінбес бөлшегі. Ол — тек баспана емес, жастардың тұлға болып қалыптасатын ортасы. Мұнда әр жас қиындықты жеңуге, уақытты тиімді пайдалануға, өзгелермен тіл табысуға үйренеді. Жатақханадағы күнделікті тұрмыс кейде қарапайым, кейде қызыққа толы, бірақ әрдайым тәлім беретін сәттерге бай. Ортақ асханада дайындалған ас, түн ортасына дейін созылған әңгімелер мен достық қарым-қатынастар кейін естелікке айналады. Бастысы, жатақхана – жастарды төзімділікке, шыдамдылыққа, бірлік пен өзара қолдауға тәрбиелейтін орта. Сондықтан ол уақытша баспана емес, болашаққа бағыт беретін үлкен өмір мектебі болып қала бермек.
Айдана БОРАНБАЕВА.